Жаңалықтар

2025 жылдың қаңтар–сәуір айларында Қазақстан экономикасына 4,4 трлн теңгеден астам инвестиция тартылды. Ұлттық статистика бюросының дерегіне сай, бұл өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 13,7%-ға көп. Қаңтар-ақпан айларында негізгі капиталға салынған инвестиция көлемі азайған еді.

Инвестицияның басым бөлігі – 66,2%-ы – жеке компаниялардың өз қаржысы. Бірақ былтыр бұл көрсеткіш 76,3% болған. Яғни кәсіпкерлердің өз қаражатына инвестиция салуы азайған.

Есесіне, мемлекеттен бөлінген қаражат үш есе өсіп, барлық инвестицияның 22,1%-ын құрады. Банктердің үлесі өзгеріссіз: 3,5% деңгейінде қалды.

Алайда Halyk Finance сарапшылары мұндай өзгеріске алаңдаушылық білдірген. Олар мемлекет тарапынан артық қолдау экономикаға зиян келтіруі мүмкін деп тұжырымдайды. Егер дағдарыс бола қалса...

Алина Алдамберген «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қорының тәуелсіз директоры болып тағайындалды. 2025 жылғы 6 мамырда қордың жалғыз акционері – «Бәйтерек» ұлттық басқарушы холдингі осындай шешім қабылдады.

Алина Алдамбергеннен бөлек директорлар кеңесінің жаңа мүшесі ретінде акционер өкілі болып «Бәйтерек» холдингінің басқарушы директоры Әлия Мырзағалиева да сайланды.

Алина Алдамберген 2025 жылдың 28 наурызынан бастап KASE басқарма төрайымы қызметінен кеткен еді. Бұл қызметте тоғыз жыл отырды.

Алдамберген орнына Қазақстан қор биржасының жаңа басшысы ретінде  Әділ Мұхамеджанов тағайындалды.

Қазақстанның су саласын дамытуға 12 млн доллар тартылған. Бұл туралы Су ресурстары және ирригация министрлігінің баспасөз қызметі хабарлады.

Қаражат шетелдің қаржы институттары мен қорлардан, елдегі компаниялардан тартылған. Олар келесідей:

Ислам даму банкінің қаражаты...

Осы жазда Астанада өтетін Comic Con Astana-2025 фестиваліне бюджеттен 399,8 млн теңге жұмсалады. Қаржыны Astana Tourism туризм дамыту орталығы бөлген деп жазады BesMedia.

400 млн теңгенің фестивалі қалай өтуі керек?

Тапсырыс берушінің талаптарына қарасақ, маңызды шарттың бірі – шараға шетелдік 10 қонақты шақыру. Оның ішінде актерлер, блогерлер болуға тиіс. Айта кету керек, ұйымдастырушылар  «Сақиналар әміршісі» трилогиясындағы Голлумның, «Маймылдар планетасы» франшизасындағы Цезарьдың рөлін сомдаған актер Энди Серкис  келетінін хабарлап үлгерді.

Одан бөлек тапсырыс орындаушылар жүлде қоры 15 млн теңгеден кем емес кәсіби косплей-конкурс өткізуі тиіс. Фестиваль жайлы таргет жарнаманы 15 млн рет көріп, 2 млн қолданушы тартылуы керек.

Ішкі істер министрлігі автокөлікті тіркеу ережелеріне тиісті өзгерістер енгізуді әзірлеп жатыр. Өзгерістер күшіне енгеннен кейін, автокөлік иелері eGov.kz  порталы немесе банктердің қосымшалары арқылы көліктерін мемлекеттік нөмірімен бірге сату мүмкіндігіне ие болады (бір өңір шегінде). Бұл туралы Kursiv.media Kolesa.kz-ке сілтеме жасап хабарлайды.  

Алайда бұл мүмкіндік сұраныс көп нөмірге қатысы жоқ – олар бұрынғыдай бастапқы иелеріне тіркеліп қала береді.

Дегенмен «әдемі» нөмір иелері үшін де жеңілдік қарастырылып жатыр. Оларға VIP-нөмірлерді басқа өңірге көшкен жағдайда өзімен бірге алып кетуге рұқсат етіледі.

Бұдан бөлек, полиция қызметкерлері есептен шығарылған көлік құралдарының нөмірін сақтау мерзімін 30 тәулікпен шектеуді жоспарлап отыр. Қазіргі уақытта бұл белгілер қоймада...

Шерзат Полат ісінде сотталушы Шыңғыс Белғожаевтан жауап алынып жатыр. Ол 2024 жылдың 3 қазанында Шерзат Полатты ағасы Нұрқанат Ғайыпбаевпен шатастырып ұрып, тепкенін айтты.

«…Екінші оғын атады да артқа қарай жүреді. Алдынан балалар да жақындай бастайды. Мен де арттарынан жүгіріп барамын, барамын да тебемін, ұрамын. Мен мылтық атқан сақалдыны ұрамын деп барамын. Кейін видеодан Шерзатты ұрғанымды көрдім. Айғайлаған дауыс естідік. Көлікке отырып іс болған жерден кетіп қалдық», – деді сотталушы Шыңғыс Белғожаев. 

Мемлекеттік айыптаушы сол күні Шыңғыс Белғожаевтың қолында пышақ болғанын айтып, Шерзат Полатты кім пышақтағанын сұрады. Сотталушы бұл сұраққа «білмеймін» деп жауап берді.

Белғожаев қорғалуға құқығы...

Ел бойынша ұлттық бірыңғай тестілеудің негізгі сынағы басталды. Тестілеу 7 шілдеге дейін жалғасады.

Талапкерлер негізгі ҰБТ-ны екі рет тапсырып, ең үздік нәтижемен грант конкурсына қатыса алады. Талапкерлер тестілеу күнін, уақытын және пунктін өздері таңдайды. Бұл ретте олар екі мүмкіндік үшін де бейіндік пәндердің бір ғана комбинациясын белгіледі.

216 мыңға жуық талапкер тестілеуге қатысуға екі мүмкіндікті есепке алғанда 399 мыңға жуық өтініш берген. Оның ішінде тапсырушылардың 75%-ы қазақ тілінде, 25%-ға жуығы орыс тілінде, 266 адам ағылшын тілінде тестілеуден өтуге өтініш білдірген.

Жалпы ҰБТ 46 тестілеу пунктінде ұйымдастырылған. Бірнеше жыл қатарынан ең көп таңдалған бейіндік пәндер комбинациясы...

Kazakhmys Copper АҚ 2024 жыл үшін дивиденд төлемейді. Компанияның жалғыз акционері осындай шешім қабылдаған. Бұл туралы Қазақстан қор биржасына шығарған хабарламасында жазылған.

«2024 жылы таза табыстың болмауына байланысты қарапайым акциялар бойынша дивиденд төлемеу және есептемеу», – деп жазылған «Қазақмыстың» қаржылай есебінде.

Ресми құжатқа сенсек, компанияның жеке капиталы бір жыл ішінде 8,26%-ға өскен. 2023 жылғы есеп бойынша, жеке капиталы 739,2 млрд теңгені құраса, 2024 жылы бұл көрсеткіш 805,7 млрд-қа тең.

Кәсіпорынның жарғылық капиталы 173 млрд теңгені құрайды. Компания түсімі де бір жыл ішінде 7%-ға артып, 1,3 трлн теңгені құрады.

«Қазақмыс» акциясының да құны...

Президенттен сөгіс алған Көлік министрі Марат Қарабаев министрлікті жемқорлық тәуекелдеріне тексеруді бастайды. Бұл туралы министрліктің баспасөз қызметі хабарлады.

«Қазақстан Республикасы Көлік министрлігі 2025 жылғы 20 мамырдан бастап Цифрландыру және мемлекеттік көрсетілетін қызметтер департаменттерінің қызметінде сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізудің басталатыны туралы жұртшылықты хабардар етеді», – делінген министрлік хабарламасында.

Еске сала кетсек, Қасым-Жомарт Тоқаевтың төрағалығымен өткен Қауіпсіздік Кеңесінің отырысында Марат Қарабаевқа сөгіс жарияланған болатын. Президент көлік және логистика саласындағы бірқатар мәселелердің шешілмегеніне, орган басшылары баяндағандай шаралардың тиімді жүргізілмейтініне күмән келтірген. Тоқаев саладағы кемшіліктерді жою бойынша нақты және шұғыл шаралар қабылдауды тапсырды.

1 маусымнан бастап pkrezerv.gov.kz сайтында Президенттік жастар кадр резервіне құжат қабылдау басталады. Қабылдау бір ай бойы жалғасады. Бұл туралы Мемлекеттік қызмет істері агенттігі хабарлады.

Үміткерлер 35 жастан аспауға тиіс, Қазақстан азаматы болуы, жоғары білімі, белгілі бір жұмыс өтілі, сондай-ақ қазақ тілін меңгеруі В1 деңгейінен төмен емес болуы шарт.

Президенттік жастар кадр резервінің мүшесі болу үшін үміткерлер 6 кезеңнен тұратын кешенді іріктеуден өтуге тиіс.

Кандидаттарға дербес нөмірлер беріледі, бұл – дербестендіру мақсатында жасалады. Құжат тапсырған үміткерлердің жартысы – ең жоғары балл жинағандар – мәтіндік және сандық ақпаратпен жұмыс істеу қабілетін анықтайтын тестілеуге жіберіледі.

Ситуациялық тапсырмаларды шешу кезеңі – кандидаттардың таңдаған...

Қазақстандағы ең бай адамдардың жетілігіне кіретін Болат Өтемұратовқа тиесілі банк табысын арттырды. 2025 жылдың үш айында ForteBank 45,9 млрд теңге таза пайда тапты. Қаржы ұйымының есебі Қазақстан қор биржасында жарияланған.

Бұл – өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 33%-ға артық көрсеткіш. Қаржы институтының жаңа есебінде активтері өсіп, нарықтағы позициясы тұрақты екені атап көрсетілген.

Банк таза пайыздық кірісін 71,8 млрд теңгеге дейін жеткізген. Өсім 23%-ды құрайды. Мұндай нәтиже несие портфелі мен инвестициялық бағалы қағаздардан түскен кірістің көбеюіне байланысты.

Сондай-ақ валюта нарығындағы жоғары құбылмалылық банкке тиімді болды: шетел валютасымен операциялардан түскен кіріс екі есеге өсіп, 14,6 млрд теңгеге жетті. Комиссиялы...

Құқыққорғаушы Инга Иманбай Жоғарғы сот Жезқазғанда кісі қолынан қаза тапқан Медет Исламның ісі бойынша шыққан сот үкімінің күшін жойғанын мәлім етті.

«Міне, қуанышты жаңалық! Әділет оты қайта тұтанды. Жоғарғы Сот Бас прокурор Берік Асыловтың наразылығын қанағаттандырып, Медет Исламның өліміне қатысты шығарылған негізсіз жұмсақ үкімдердің күшін жойды. Бұл — кінәлілердің жауапкершіліктен жалтарып кете алмайтынын білдіреді» деп жазды заңгер желідегі парақшасында.

Құқыққорғаушы енді іс қайта қаралып, облыстық сотта жаңа процесс өтетінін жеткізді.

«Біз күдіктілер әділ жазаға тартылады деп сенеміз» деген ол бұл жаңалық әділет үшін табанды түрде күрескендердің жеңісі екенін атап...

Шерзат Полат ісінде сотталушы Нұрқияс Ілиясовтан жауап алынып жатыр. Оның сөзінше, қайғылы жағдай болған күні төбелес 3-4 минутқа созылған.

Айтуынша, ол Нұрқанат Ғайыпбаевтың қолынан мылтықты тартып алғанын айтты.

«Менің ойымша Шерзат мылтық атылған жерде пышақталды. (…) Менің қашып кетуіме болатын еді. Мылтық оқтаулы тұрды, артымнан атып жібере ме деп тығылдым. Мылтықты алып алуға тырыстым. (…) Мылтықпен желке жағынан көздедім, бірақ ол қатты тимеді. Сырғып барып тиді. Мылтықпен атқаны үшін (ұрдым). Мылтықпен атқанына ашуландым, сол үшін мылтығын алып ұрдым», – деді Нұрқияс Ілиясов.

Айыптау актісіне сәйкес, Нұрқияс Ілиясов бұзақылық, яғни қоғамдық тәртіпті қоғамды құрметтемеу аны...

Сәуір айында Мьянмада құлдықта болған 4 азамат елге қайтарылды. Kursiv.Media басылымы министрлікке сауал жолдап, қазақстандықтардың қандай схема бойынша шетелге құлдыққа тап болатыны жөнінде сұрады.

Министрліктің мәліметінше, қазір қанша қазақстандықтың шетелде жүргені белгісіз. Бірақ министрлік өз құзыреті шегінде шетелде жүрген Қазақстан азаматтарының құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау мәселелеріне ерекше басымдық беретінін мәлімдеді.

«Шетелде еңбек құлдығында жүрген азаматтардың саны белгісіз, дегенмен осындай жағдайға тап болған қазақстандықтар анықталған жағдайда оларға қажетті консулдық-құқықтық көмек көрсетіледі», – делінген министрлік жауабында.

Қазақстандықтар қалай алданады?

Министрліктің түсіндіруінше, қазақстандықтар көбінесе әлеуметтік желілер мен мессенджерлер арқылы жоғары жалақы уәде етілген...

Қорғаныс министрлігі кейінгі жылдары жастарды әскерге баруға ынталандыру үшін азаматтық, әскери жоғары оқу орындарына түсуге түрлі мүмкіндік жасап отыр. Төмендегі материалда солар туралы толығырақ айтып береміз.

ҰБТ-сыз ақылы негізде ЖОО-ға түсу

Әскери борышын өтеп келгендер екі жыл ішінде ұлттық бірыңғай тест тапсырмастан ақылы негізде жоғары оқу орындарына түсе алады. Ол үшін төмендегі құжаттар топтамасын ұсынып, әңгімелесуден өту қажет:

Білім алушы шығармашылық емтихан тапсыру көзделген мамандықты таңдаған жағдайда шығармашылық емтиханды тапсыруға тиіс.

Әскери кафедраға түсу

Әскерге барып келген...

Әлемнің ең бай адамдарының дәулеті айтарлықтай кеміді. Forbes тізімінің басында тұрған Илон Маск, Марк Цукерберг және Джефф Безос бір тәулікте 12,6 млрд доллар жоғалтты. Қазақстанның ең бай адамы Тимур Турловтың дәулеті әжептәуір артты – 7,3 млрд доллар.

Forbes тізіміндегі өзгерістер

Әлемнің ең бай адамы Илон Маск 2,7 млрд доллар жоғалтты. Tesla, SpaceX секілді ірі компанияларға ие кәсіпкердің онлайн тізімдегі дәулеті – 420,6 млрд доллар. Масктің саясатқа араласып, президент Дональд Трамптың әкімшілігінде жұмыс істеуі оның кәсібіне кері әсер етті. Миллиардер Ақ үйдегі жұмысын азайтып, бизнеске көбірек көңіл бөлетінін айтса да, әзірге жоғалған активтердің орны толмай жатыр.

Трампты ашы...

2025 жылдың алғашқы тоқсанында Қазақстан экономикасы 6%-ға өскеніне қарамастан, халықтың нақты жалақысы небәрі 1,2%-ға ғана артқан. Бұл туралы Halyk Finance сарапшылары мәлімдеді. Олардың айтуынша, бұл көрсеткіш 2024 жылдың сәйкес кезеңіндегі 2,1%-дық өсімнен де төмен.

Мамандар нақты жалақы өсімінің баяулауын номиналды жалақының баяу өсуі және инфляцияның әсерімен байланыстырады. Айта кету керек, 2023 жылы жалақының артуына инфляцияның төмендеуі айтарлықтай үлес қосқан болатын.

Салалар бойынша айырмашылық үлкен

Экономиканың әр саласында жалақы өсімі біркелкі болмады. Кейбір салаларда айтарлықтай өсім байқалса, басқаларында, керісінше төмендеген.

Мысалы, ақпараттық технологиялар мен байланыс саласында жалақы 20 пайызға өскен. Ауыл шаруашылығында өсім – 7,2 пайыз, сауда саласында...

Ерікті зейнетақы жинағын алу үшін өтініш беру міндетті емес. Төлем автоматты түрде түседі. Бұл туралы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінен хабарлады.

«Зейнеткерлік жасқа жеткен, бірақ ерікті зейнетақы жарналары (ЕЗЖ) есебінен қалыптасқан жинақтарын алу үшін жүгінбеген азаматтар үшін БЖЗҚ-дан зейнетақы төлемдерін автоматты (өтінішсіз) тәртіппен жүзеге асыру жоспарланып отыр», – деп жазылған агенттік хабарламасында.

2025 жылғы 1 сәуірдегі есеп бойынша қазақстандықтардың зейнетақы жинақтары 22,75 трлн теңгеге жетті. Бұл көрсеткіш бір жыл ішінде 3,86 трлн теңгеге немесе 20,5%-ға артты. Оның ішінде ерікті зейнетақы жарналары көлемі 8,19 млрд теңгені құрайды.

Соңғы өзгеріс бойынша, енді зейнетақы...

16-18 мамыр күндері Алматы қаласында дәстүрлі халықаралық «Музей түні – 2025» мәдени акциясы өтеді. Бұл шара әлемнің түкпір-түкпіріндегі музейлер, галереялар мен мәдени мекемелердің кешкі және түнгі уақытта есіктерін келушілерге ашып, тегін немесе символикалық төлеммен қызмет көрсетуін көздейді.

18 мамыр күні сағат 10:00-ден түнгі 00:00-ге дейін Алматыда келесі жеті маңызды музей келушілерге тегін қызмет көрсетеді:

Музей түнінде түрлі танымдық квесттер мен викториналар, музей залдары бойынша театрландырылған экскурсиялар, қойылымдар ұйымдастырылады:

Талдықорған сотында Шерзат Полат қазасынан қамауға алынған кәмелетке толмаған сотталушы Думан Ысқақтан жауап алынып жатыр.

Айта кетейік, сотталушы 2007 жылы туған. Ол қылмыстық кодекстің 434-бабы (қылмысты жасыру) бойынша айыпталып отыр.

Айтуынша, сотталушы Нұрбол Тоқтаубаевтың көршісі. Оқиға болған күні Тоқтаубаев хабарласып, ішімдік ішкенін айтып, көлік рөліне отыруын сұраған.

«Екеуміз Рысқұлов ауылынан Талғар қаласына түстік. Нұрбол досымды апарып тастаған соң, «сені таксиге отырғызып жіберемін» деп айтты. Досын апарып тастағаннан кейін, Нұрбол Тоқтаубаев Шыңғыс Белғожаевқа хабарласып, қай жерде екенін білді. 10-15 минут отырып қайтамыз деді. Мейрамханаға бардық. 15 минуттан кейін Нұрбол Тоқтаубаев маған келіп, «Дархан деген досымды ұрып кетіп...

Қазақстандық «Робокэш.кз» микроқаржы ұйымы (Zaimer.kz бренді) Қазақстан қор биржасында долларлық облигацияларын сәтті орналастырып, нарықтан 5 миллион АҚШ доллары көлемінде қаражат тартты.

Облигациялар жылдық 10% табыстылықпен екі жыл мерзімге шығарылды. Бір құнды қағаз номиналы — 100 АҚШ доллары. Бұл ұйым үшін KASE-дегі алғашқы облигациялық мәміле болды.

Андеррайтері — BCC Invest. Компанияның өкілі Аманат Ысқақовтың айтуынша, микроқаржы ұйымдарының облигацияларына инвестиция тарту нарықта сұранысқа ие бағытқа айналып келеді, өйткені бұл сектор шағын және орта бизнесті несиелеудің балама жолдарын ұсынуда.

«Робокэш.кз» — жеке тұлғалар мен кәсіпкерлерге онлайн микрокредит беруге маманданған микроқаржы ұйымы. Осыған дейін микроқаржы ұйымы (МҚҰ) акционеріне 1,1 млрд теңге дивиденд төлеген...

Солтүстік Аралды сақтаудың екінші кезеңі басталды. Бұл туралы Су ресурстары және ирригация министрлігі хабарлады.

Министрлік хабарлауынша, Қызылорда облысындағы Көкарал бөгетінде Су ресурстары және ирригация министрі Нұржан Нұржігітов Дүниежүзілік банктің Еуропа және Орталық Азия бойынша аймақтық директоры Самех Вахбамен кездесіп, Солтүстік Арал теңізін сақтауға арналған жобаның екінші кезеңін іске асыру мәселесін талқылаған.

Жоба бойынша Көкарал бөгеті жаңғыртылып, Балтық жүйесі негізінде теңіз деңгейін 44 метрге көтеру көзделіп отыр. Сондай-ақ көлдер жүйелеріндегі су ресурстарын тұрақтандыру үшін Аманөткел ауылы маңында гидротарап салынады.

Мұндай жұмыстар нәтижесінде Солтүстік Арал теңізінің ауданы 3913 шаршы шақырымға дейін ұлғайып, су көлемі 34 текше шақырымға жетед...

Қатарлық Рower International Holding (РІН) компаниясы халықаралық «Astana Hub» IT-стартаптар паркінің базасына тіркелді. Бұл жайлы Сыртқы Істер министрлігі өкілдерімен кездесуде компанияның Қазақстандағы атқарушы директоры Амер Махасен хабарлады.

Қазір РІН елімізде медициналық мекемелер салу және оны цифрлық шешімдер арқылы басқару саласына қызығушылық танытып отыр. Одан бөлек тау-металлургия, кен барлау секторындағы перспективалар да талқыланып жатыр.

Ал Қазақстан үкіметі шетелдік компаниямен серіктестікті дамыту үшін барынша қолдауға дайын екенін білдірді.

«Power International Holding» жобалары Қазақстан үшін аса маңызды салаларды қамтиды. Газды қайта өңдеу инфрақұрылымы – энергетикалық қауіпсіздікке, телекоммуникация – елдің цифрлануына үлес қосады. Ал денсаулық сақтау, IT және тау-кен...

Назарбаев университетінің Әлеуметтік даму қоры «Қазақтелекомның» 3,4% қарапайым акцияларына ие. Енді ол компаниядан 10 млрд теңгеге жуық дивиденд алады.

Университеттің әлеуметтік даму қоры өкілдері алғаш рет KZTK акционерлерінің жылдық жиналысына қатысты. Бұл туралы Қазақстан миноритарлы акционерлер қауымдастығы (QAMS) хабарлады.

«Қазақтелекомның» Қазақстан қор биржасында (KASE) жарияланған 2024 жылдың қорытынды есебінде Әлеуметтік даму қоры KZTK акцияларының 3, 4% пайызына ие екені жазылған.

Бір күн бұрын «Қазақтелеком» акционерлерінің жылдық жиналысында 293,4 млрд теңге көлемінде дивиденд төлеу туралы шешім қабылданды. Компания әр акция үшін 26,6 мың теңге дивиденд төлеуді көздеп отыр.

Қазақстан қор биржасының (KASE) мәліметінше, «Қазақтелеком» акцияларының 80,85%-на «Самұрық Қазына» иелік етед...