Жаңалықтар

Сертификатталған халал өнімдері мен қызметтеріне сұраныс артуда. Өйткені бұл өнімдер таза және пайдалы. Бұл туралы Түркия президенті Режеп Тайып Ердоған халал өнімдерінің 9 – шы Дүниежүзілік саммитінде және Halal Expo Ислам Ынтымақтастығы Ұйымының (ИЫҰ) 10-шы көрмесіне қатысушыларға мәлімдеді.

«Азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жасалған әрбір қадам маңызды деп санаймыз. Халал-40 мыңға жуық қонақты қабылдайтын саммит, оның 10 мыңы  –шетелдіктер. Бұл саммит Ислам елдерінің азық-түлік қауіпсіздігін нығайтады деп сенемін. Сертификатталған халал өнімдері мен қызметтеріне сұраныс артуда. Өйткені бұл өнімдер таза және пайдалы. Сегодня мировой рынок халяль достиг более 5 триллионов долларов, главным образом в таких секторах...

Өзбекстан Мәжілісінің Сенаты Қазақстанмен одақтастық қатынас туралы шартты ратификациялайтын заңды мақұлдады. Бұл туралы ҚазАқпарат хабарлады.

 25 қарашада өткен кезекті жалпы отырыс шеңберінде «Өзбекстан Республикасы мен Қазақстан Республикасы арасындағы одақтастық қатынастар жөніндегі шартты ратификациялау» туралы заң қаралды.

Екі ел арасындағы ынтымақтастықтың жаңа дәуірі басталды.

Атап айтқанда, саяси, сауда-экономикалық, мәдени-гуманитарлық және басқа салалардағы байланыс қарқынды дамып келеді.

Мақұлданған шарт сыртқы саясат, қорғаныс және қауіпсіздік, көші-қон, өнеркәсіптік кооперацияны дамыту, трансшекаралық су ресурстарын ұтымды пайдалану жөнінде бірлескен шаралар қабылдау, парламенттер, саяси партиялар мен қоғамдық ұйымдар арасындағы байланыстарды нығайтуға бағытталған өзара іс-қимылдар кешенін қамтиды.

«Шартты ратификациялау екі халықтың рухани және...

25 қараша, сенбіде, әйелдерге қатысты зорлық-зомбылықты жою халықаралық күрес күніне орай бүкіл әлемде шерулер өтті.

Ең көп наразылық акциясы Италияда өтті, деп жазады DW.com газеті.

Римде шеруге 50 мыңға жуық адам қатысты. Бұған дейін ел Парламенті 22 жастағы студент Джулия Чеккетинді бұрынғы жігіті өлтіргеннен кейін жаппай наразылықтар кезінде тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қарсы шұғыл заң қабылдады. Ал күдікті ГФР-да ұсталып, Отанына экстрадицияланды.

Стамбулда көшеде 500-ге жуық әйел «Біз үндемейміз» деп жазылған плакаттармен жиналды. Өткен жылы Түркияда әйелдерге қатысты зорлық-зомбылыққа қарсы шеру кезінде кем дегенде 40 адам ұсталды.

Германияның отбасы, қарт азаматтар, әйелдер және жастар жөніндегі Федералды министрлігінің мәліметі бойынша, елдегі әрбір үшінш...

Астананың 2035 жылға дейінгі бас жоспарының жобасы таныстырылды.

«Астана қаласының мәслихатымен мақұлданған Астана қаласының  2035 жылға дейінгі Бас жоспарының ұсынылған жобасы (негізгі ережелерді қоса алғанда) бекітілсін.  Қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдерінің күші жойылды деп танылсын»- делінген Ашық НҚА сайтында.

«Қала аумағының әкімшілік шекаралары шегіндегі халық саны бастапқы жылы 1 184,4 мың адам болды. Астана қаласы халқының келешектегі санының болжамы корреляциялық-регрессиялық талдау, жас қозғалысының әдістері, статистикалық экстраполяция және еңбек теңгерімі негізінде экономикалық-математикалық әдістерді пайдалана отырып, Қазақстан Республикасы Ұлттық статикалық агенттігінің әдістемесі бойынша халықтың табиғи және көші-қон қозғалысында...

«Дос-Мұқасан» тобының әншісі Ақжол Мейірбеков қайтыс болды. Әнші ұзаққа созылған аурудан кейін 73 жасында өмірден озды.

«Біз үшін бүгінгі күн-қаралы күн. «Дос-Мұқасан» ансамблінің әншісі, Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі, «Құрмет» орденінің иегері, Алматы қаласының құрметті азаматы Ақжол Мейірбеков ұзаққа созылған науқастан өмірден озды.
Өнер ұжымында талай жылдар көрерменге көлдей көңілімен ән салып, қадірлі болған азаматтан айрылу жанымызды жабырқатты. Қазақ еліне қайғырып көңіл айтамыз»,  – деді «Дос-Мұқасан» ұжымы әлеуметтік желіде.

Ақжол Мейірбеков 1950 жылы 7 шілдеде Оңтүстік Қазақстан облысы Арыс қаласында дүниеге келген. 1978 жылы «Дос-Мұқасан» ансамбліне қабылданады да, 1985-1994 жылдары Алматы облыстық филармониясының «Арқас», «Сазген», «Адырна...

Apple корпорациясы пайдаланушылардың жеке деректерін қорғаудың жаңа әдістерін патенттеді. Бұл туралы MacRumors басылымы хабарлады.

Желіде корпорацияның екі патенті пайда болды. Біріншісі, Apple смартфон экранының бұрыштарын қараңғыландырып арнайы параметр жасауды қарастыруда. Бұл жағдайда басқа пайдаланушылар құрылғы экранындағы ақпаратты тексере алмайды: осылайша құпия сөздерді ұрлау қиынға соғады.

Екінші патентке сәйкес, ұқсас технологияны Mac компьютер экрандарына енгізуге болады. Құжатта пайдаланушы қажет болған жағдайда экранды қараңғыландырады, сондықтан онда көрсетілген ақпаратты оқу қиын болады.

Басылымның хабарлауынша, бұл мүмкіндікті енгізу Apple технологиясының экрандарының көру бұрышы 170 градустан асатындығымен қиындайды. Ал бұл алаяқтардың жұмысын жеңілдетеді.

Айта кетейік, осыған дейін Қазақстанда Apple-дің жаңа өнімін алу үшін қанша...

Жапонияда құс тұмауын жұқтырудың алғашқы жағдайы тіркелді. Елде эпидемиологиялық жағдайды реттеу үшін министрлер кабинетінің отырысы өтеді. Бұл туралы Zakon.kz хабарлайды.

Жапонияның оңтүстігіндегі фермалардың бірінде биыл алғаш рет H5 құс тұмауының жоғары патогенді штаммын жұқтыру жағдайы тіркелді. Вирустың таралуын тоқтату үшін жергілікті билік 40 мың құс басын жою туралы шешім қабылдады, деп хабарлады Reuters.

Мамандар фермада генетикалық тексеруді 24 қараша қарсаңында бірнеше тауық ешқандай себепсіз өлгеннен кейін жүргізді. Вирустың өте қауіпті штаммы соңғы жылдары бүкіл әлемге таралып, әртүрлі континенттерде 18 миллионға жуық құстың өліміне әкелді.

Жағдайды реттеу үшін Жапония премьер-министрі Фумио Кисида елдің министрлер кабинетінің отырысын өткізеді.

Бұған...

Оралдағы ауа-райының қолайсыздығына байланысты бірнеше рейс кейінге шегерілді. Сол себепті «Алматы-Орал» КС 881 рейсіне Атырау қаласының әуежайына қонуға тура келді. Бұл туралы Air Astana баспасөз қызметі хабарлады.

«Бүгінгі таңда Оралды тұман басып, айналаның көріну деңгейі төмен болуынан

әуежайда ұшуға қолайсыздық туындаған. Осыған байланысты Астанадан Оралға қатынайтын рейстер кешігіп жатыр, ал «Алматы-Орал» КС 881 рейсі Атырау қаласының әуежайына қонуға мәжбүр болды», – деп хабарлады әуе компаниясы.

23 қарашада Орал қаласында ауа райының қолайсыздығына байланысты бірнеше рейс тоқтатылды. Air Astana әуе компаниясының айтуынша, «Орал – Франкфурт – Орал» және «Орал – Астана» бағыттары бойынша авиарейстер, сондай-а...

Жақын арада Қазақстанда авиатасымалдау билеттерінің бағасы төмендейді. Бұл туралы Қостанай облысының тұрғындарымен кездесуде Көлік министрі Марат Қарабаев мәлімдеді.

Қарабаевтың айтуынша, әуе қатынасына қатысты сұрақтар – қоғамда жиі талқыланатын мәселе.

«Билеттер қымбат – біз мойындаймыз», – деді спикер.

«Қазірі таңда жаңа лоукостер мен халықаралық компанияның отандық нарыққа шығу мәселесін пысықтап жатырмыз. Бәсекелестік пайда болса, сәйкесінше билет құны да төмендейді», – деп түсіндірді ол.

Сонымен қатар азаматтардың әл-ауқаты да өсіп келеді. Бұл әуе тасымалдарға деген сұраныстың жыл ішінде 27 пайызға өсуімен түсіндіріледі.

Сондай-ақ Көлік министрі қанша ұшақ сатып алу жоспарланып отырғанына да тоқталып өтті.

Өзінің 30 жылдығын атап өту қарсаңында төл теңгеміздің бет-бейнесі де жаңарды, сондай-ақ «ішкі жан-дүниесіне де» бірқатар өзгеріс енді. Ұлттық валюта онлайн форматқа ауысып, цифрлы теңге деген атауға ие болды. ҰБ төрағасының орынбасары Берік Шолпанқұловтың айтуынша, цифрлық теңге – ұлттық валютаның үшінші түрі. Қолма-қол ақша секілді цифрлық теңге де ҰБ міндеттемесі болып саналады. Сәйкесінше, цифрлық теңге төлем құралы, құн өлшемі және айналым құралы қызметін атқарады.

«Пилоттық жоба аясында клиенттердің цифрлық шоттары арасында төлемдер мен ақша аударымдарын жүргізу функционалы қарастырылған. Сонымен қатар банктер халықаралық төлем жүйелерімен бірлесіп пилоттық цифрлық карталар шығарды. Бұл карталарды қолдана отырып, пайдаланушылар банктердің төлем...

ІІМ оқушылар арасында бопсалауға қарсы күрес туралы айтып, кәмелетке толмаған бопсалаушылардың орташа портретін жасады. Бұл туралы Polisia.kz хабарлайды.

Қанша бопсалау фактісі тіркелді. ІІМ мәліметі бойынша, еліміздің бірнеше өңірінде оқу орындарында бопсалау жағдайлары тіркелген. Жыл басынан бері кәмелетке толмағандарды бопсалаудың 49 фактісі тіркелді.

«Көбінесе, бұл 15-17 жас аралығындағы жастар, физикалық тұрғыдан мықты адамдар. Сонымен қатар оқушылар мен толық отбасында тәрбиеленушілер», – делінген хабарламада.

Бопсалау фактілері қай өңірлерден анықталды. Полицейлер Талдықорған қаласындағы колледж студенттерін бопсалаған үш жасөспірімді ұстады. Сондай-ақ Алматыдағы университеттердің бірінің студенттерінен, олардың арасында, кәмелетке толмағандардан ақша бопсалағаны үшін төрт адам ұсталды.

Мектептерде бопсалау фактілер...

Қазақстанның ұлттық валютасы аптаны долларды төмендетумен аяқтады. KASE сауда-саттығының қорытындысы бойынша 24 қараша, жұма күні 1 доллар 462,8 теңгені құрады.

Астананың валюта айырбастау пунктеріндегі бағам 1 долларға 464 теңге, 1 еуроға 506 теңге, 1 рубльге 5,22 теңгені болды.

Биткоиннің бағасы тәулігіне 1%-ға өсіп, сенбі күні таңертең 25 қарашада 37 772 доллардан саудаланды.

Бидайдың әлемдік бағасы да төмендеді. АҚШ биржасында желтоқсандағы бидай фьючерстері жұма күні 0,99%-ға арзандады.

«СовЭкон» аналитикалық орталығы ресейлік бидай нарығы астық жинауды мерзімінде аяқтап бітті. Ресей Федерациясының ішкі нарығындағы 3-санаттағы бидайдың орташа бағасы -12,5 мың рубль/тонна, 4-санаттағы бидайдың бағасы-11 мың рубль/тонна.

Ресей 2023 жылдың 1 желтоқсанынан...

Бірінші несие бюросының дерегінше, 2023 жылдың 1 қазанындағы ахуал бойынша жеке тұлғалардың несие портфелі 18,5 трлн теңгеге жетті. Бұл – банк, микроқаржы ұйымы, басқа да қаржы ұйымдарының алдындағы жиынтық берешек. Жыл басынан бері портфель көлемі 18,3 пайызға, 2,9 трлн теңгеге өсті. Сәйкесінше, борышкер саны да көбейді. Жалпы қарыздың 48 пайызы кепілсіз тұтынушылық несие сегментіне тиесілі. Автонесие, ипотека және басқа да қарыз түрлері әзірге тұтынушылық кредит көлемімен шендесе де алмайды. Сонымен қатар жалпы қарыздың басым бөлігі, яғни 10 млн-ға жуығы банк қарыздарына тиесілі. Тиісінше, 8 миллионға жуық адам – банк алдында борышты.

Бұрын «Банк ЦентрКредитті» басқарған, қаржыгер Ғалым Құсайынов несие жүктемесін...

Әлеуметтік желілерде және интернет-ресурстарда Қазақстанның Арменияға әскери техника жеткізуі туралы ақпарат жарияланды. Қорғаныс министрлігі қауесеттерге түсініктеме берді.

Stopfake мәліметтері бойынша, қазақстандық қару-жарақтың Арменияға жеткізілуі туралы таратылған ақпарат шындыққа жанаспайды.

«Армения Республикасына қазақстандық қару-жарақты жеткізу туралы тараған ақпарат шындыққа жанаспайды. Сонымен қатар 2022 жылдан бастап Қазақстанда қару-жарақ пен әскери техниканы экспорттауға тыйым салынған. Осыған байланысты, азаматтар мен бұқаралық ақпарат құралдарын мұндай қауесеттерге ермеуге және тек ресми ақпарат көздеріне ғана сенуге шақырамыз», – делінген ҚР Қорғаныс министрлігінің ресми хабарламасында.

23 қараша күні Минскіде ҰҚШҰ басшыларының саммиті өтті. Онда Қазақстан басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев аталған ұйымға төніп тұрған қатерге қатысты өз пікірін жария етті.

«Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымына (ҰҚШҰ) мүше-мемлекеттердің қауіпсіздігіне қатер төніп келе жатқанын, егер ондай қауіп болса да, оны үнемі айта берудің қажеті жоқ деп ойлаймын. Түптеп келгенде, қауіп-қатер әрдайым болған», – деді Қазақстан Президенті.

Қасым-Жомарт Тоқаев бұл тақырыпты қайта-қайта көтеру, бізді әлдекімнен қорқатындай көрініс қалыптастыратынын айтты.

«Мұндай мәлімдемелер мүлде қате түсінікке алып келуі мүмкін, тіпті қазірдің өзінде солай болып көрінеді. Қатысушы мемлекеттердің абырой-беделін және олардың әскери-саяси әлеуеті мен қуатын ескере отырып, ұйымны...

Мерейтойлы теңге күні қарсаңында қаржыгер Асқар Елемесовпен негізгі қаржылық тақырыптар төңірегінде сұхбат құрдық. Қаржыгер тәуелсіздіктің алғашқы жылдарындағы қаржылық ахуал, қазіргі банк тенденциясы, цифрлы валютаның енгізілу тәуекелі және теңге бағамының тұрақсыздығы жөнінде пікірін білдірді.

– Асқар мырза, биыл біздің қаржы нарығы үшін – мерейлі жыл. Төл валютаның айналымға енгеніне 30 жыл толды. Осы мерзімде қаржы секторы қалай дамыды? Егемендіктің алғашқы жылдарымен салыстырғанда қандай айырмашылық бар?

– Егемен Қазақстанның негізін қалау жолында ұлттық валютаны айналымға кіргізу ерекше маңызды оқиға болды. Өйткені жеке валютаның болуы тәуелсіздіктің бір белгісі ретінде қарастырылады. Алғашқы жылдары жылжымайтын мүлік, көлік, тауардың ірі партияларын сатып алу бойынша барлық мәмілелер...

2026 жылға қарай ҚазҰУ аумағында жаңа оқу корпустары, жатақхана және әкімшілік ғимарат бой көтереді. Жаңа нысандардың жалпы ауданы жарты миллион шаршы метрге жуық жерді алады. Еліміздегі басты университеттің қалай өзгеретінін «Курсив» материалынан оқысаңыздар болады.

«ҚазҰУ қалашығы қаланың ең бір жасыл бұрышы ретінде танымал. 37 мың шаршы метр жерді алып жатқан жасыл желектер саны 18 мың», – деп жазылған еліміздің басты жоғары оқу орны саналатын ҚазҰУ-дың сайтында. Бірақ та үш жылдан кейін бәрі өзгеруі мүмкін. Университетті қайта жаңарту жоспары оның аумағында үлкен құрылыс бастауды көздейді. ҚазҰУ аумағында ауданы кем дегенде 500 мың ш. м болатын жаңа жерлер пайда болады. Салыстырмалы түрде...

Фото: kursiv.media

Ұлттық банк базалық пайыздық мөлшерлемені 15,75 пайызға дейін төмендету туралы шешім қабылдады. Осылайша, Ұлттық банк базалық ставканы қатарынан үшінші мәрте төмендетті.

Бұған дейін ставка биылдыққа алғаш рет тамызда 16,75-тен 16,50 пайызға дейін төмендетілген болатын. Кейін 16,00 пайыз деңгейіне түсірілді. Қазір енді 15,75 пайызы пайда болып отыр. әрине, мұның бәрі инфляцияның баяулап келе жатқанының арқасы. Ал инфляция базалық ставканың жыл бойы жоғары тұруының, яғни қатаң ақша-несие саясатының нәтижесінде төмендеді деуге толық негіз бар.

Ұлттық банк төрағасы Тимур Сүлейменовтың айтуынша, жылдық инфляцияның қазан айында да баяулап, 10,8 пайызға тоқтауы көрсеткішті алдыңғы болжамды диапазонның төменгі шегіне біршама жақындатты. Сонымен...

Ұлттық банк тағы да базалық мөлшерлемені – 16,00%-дан 15,75%-ға дейін төмендетті. Реттеуші үшінші біртіндеп төмендетуді қолайлы ішкі жағдайлармен және сыртқы инфляциялық қысымның төмендеуімен түсіндірді. Сонымен қатар бас банктің статистикасынан қатаң ақша-несие саясатының (АНС) ұзақ кезеңі жекелеген компаниялар тобының несиелік белсенділігін басып тастағанын көреміз.

Ұлттық банк мөлшерлемеге қатысты шешімі шыққанға дейін бірнеше күн бұрын банктердің 2023 жылдың III тоқсанындағы несиелеу бойынша сауалнамасын жариялады. Осында авторлар тек ШОБ субъектілерінің ғана белсенділігі өсіп жатқанын атап өтті. Алайда Қазақстан ҰБ-сының банктерге жүргізген сауалнамасы мәліметінен ШОБ субъектілері ақша-несие саясатының қолайлы болғанынан емес, онлайн-форматтың пайда болуы мен мемлекеттік жеңілдетілген несиелендіру бағдарламаларына қосылуды күтуден несие алуға табандылы...

Фото: baiterek.gov.kz

2023 жылдың 9 айында «Бәйтерек» Ұлттық басқарушы холдингі 400,1 млрд теңге пайда тапқан. 2022 жылдың қаңтар-қыркүйек айларында алған 170,3 млрд пайдасымен салыстырақ, биылғы көрсеткіш 2,3 есе өскен.

Холдинг активтері 9,3%-ға, 12,2 трлн теңгеден 13,4 трлн-ға дейін жетті. Міндеттемелері де 6%-ға көбейіп, 10,1 трлн теңгеден 10,7 теңгеге жетіп жығылған. Компанияның меншікті капиталы да жақсы өсім байқатып, 25,2% -2,1 трлн-нан 2,6 трлн теңгеге дейін өсті.

2023 жылғы 30 қыркүйектегі жағдай бойынша холдинг құрылымына мемлекеттік саясатты және мемлекеттік бағдарламаларды іске асырумен айналысатын сегіз еншілес ұйым кіреді.

«Бәйтерек» ұлттық басқарушы холдингі» АҚ – кәсіпкерлікті қолдау мақсатында құрылған даму институты. Ұлтты...

Жетісу облысының әкімі Бейбіт Исабаев 1,9 млн теңге жалақы алады. Ал өңірдегі орташа жалақы көлемі – 259 мың теңге. Бұл туралы әкім ОКҚ өткен брифингте айтты.

Брифинг барысында журналистер әкімнен қанша жалақы алатынын және жалақысы азық-түлікке жете ме деп сұрады.

«Әрине, жетеді. Шамамен 1,8–1,9 млн теңге. Себебі менің мемлекеттік қызметтегі еңбек өтілім көп – 30 жылдан астам. Яғни мен ең жоғары жалақының бірін аламын», – деді облыс әкімі.

Сонымен қатар, брифинг барысында Исабаев өңірдегі орташа жалақы көлемі 259 мың теңге екенін айтты.

Осыған дейін БАҚ-та 2023 жылы Талдықорған әкімі лауазымына келген Ернат Бәзілдің 919 мың теңге жалақы алатынын жазған. Ал қаланың бұрынғы әкімі Әсет Масабаев...

Алматы маңынан Дубай, Сингапур, Тяньцзинь сынды халықаралық деңгейдегі шаһарлар үлгісіндегі Алатау қаласы бой көтереді. Бұл жайлы Әлихан Смайыловтың төрағалығымен өткен үкімет кеңесінде айтылды.

Жиында Алматы облысында Алматы және Қонаев қалаларының арасында тұрғызылатын Алатау қаласы (G4 City) құрылысының жобасы талқыланды.

Орталық мемлекеттік органдардың және өңір әкімдігі басшыларының қатысуымен шаһарды дамыту тәсілдері қаралды. Жоспарға сәйкес Алатау қаласы отандық және шетелдік инвестицияларды тарта отырып, жаһандық стандарттар бойынша жұмыс істейтін халықаралық бизнес-хабқа айналуға тиіс. Бұл ретте, Дубай, Сингапур, Тяньцзинь және т.б. сияқты әлемнің әйгілі орталықтарын құру тәжірибесі негізге алынбақ.

«Алатау қаласын дамыту Қытаймен және Орталық Азия елдерімен сауда...

Жетісу облысының әкімі Бейбіт Исабаев әйел зорлады деп күдікке ілінген Талдықорған қалалық полиция департаментінің бастығы Марат Көштібаевтың ісін «Ұят» деп бағалады.

«Бұл жерде менің айтатын сөзім жоқ. Ақталмаймын. Қоғам сенген, қоғамда тәртіпті қамтамасыз етеді деген құқық қорғау органының басшысы осындай нәрсеге барып отырса, меніңше, ол қылмыстық жауапкершілікке тартылуы керек. Ұят. Өкінішті. Ауыр тиді. Құқық қорғау органдарында мұндай адамдарға орын болмауы керек», – деп жауап берді Көштібаев орталық коммуникациялар қызметінде өткен брифингте журналист сұрағына.

Сонымен қатар, облыс әкімі осы оқиғадан кейін өңірге ІІМ министрі келіп, тексеру жүргізіп облыстық полиция департаменті басшысы мен оның екі орынбасары...

Алматы мектептерінің бірінде 46 млн теңгеден астам сомада бюджет қаражатын ұрлаған мектеп есепшісі 7 жылға сотталды. Бұл жайлы Алматы қалалық прокуратурасының баспасөз қызметі хабарлады.

Мектептің бас бухгалтері бір жыл бойы өзінің жеке шотына штаттық кестеде қарастырылған жалақыдан асатын соманы заңсыз аударып келген.

«Аталған факті бойынша Бостандық ауданының прокуратурасы сотқа дейінгі тергеп-тексеру бастады. Тергеу барысында мектеп бухгалтері өз кінәсін толығымен мойындады», – деп хабарлайды прокуратура.

Сот үкімімен кінәлі адам Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 189-бабы 4-бөлігінің 2-тармағы яғни сеніп тапсырылған мүлікті иемдену және ысырап бойынша 7 жылға бас бостандығынан айырылды. Сотталушы сонымен бірге материалдық-жауапты лауазымдарды...