Жаңалықтар

2024 жылдың төртінші тоқсанында шағын және орта бизнес өкілдерінің несиеге деген сұранысы біршама өсті. Банктер бұл үрдісті мемлекеттік жеңілдетілген несиелеу бағдарламаларының қайта жандануымен байланыстырады. Ұлттық банк 19 екінші деңгейлі банк арасында жүргізген сауаланама нәтижесі осындай.

Ірі кәсіпорындар да қаржыландыруға қызығушылық танытқанымен, банктер ұзақ мерзімді экономикалық болжамның күрделілігі ірі инвестициялық жобаларға сұраныстың артуын шектеп отырғанын атап өтті.

Дегенмен кейбір банктер бірнеше инвестициялық жобаның іске қосылғанын хабарлаған. Ірі бизнес тарапынан несие өтінімдердің саны 9%-ға өсіп, 214-ке жетті, алайда орташа өтінім мөлшері 13%-ға төмендеп, 8,8 млрд теңгені құрады.

Шағын және орта бизнес сегментінде қаржыландыруға сұраныстың артуына банктер ұсынған жаңа онлайн-өнімдер мен...

АҚШ-тың Халықаралық даму жөніндегі агенттігінің (USAID) 2000 қызметкері жұмыстан шығарылады, ал қалған штаттық қызметкерлердің басым бөлігі демалысқа жіберіледі. Бұл туралы қызметкерлерге электрондық хат арқылы хабарланды, деп жазады CNN.

«USAID-тің негізгі басшылық пен арнайы тағайындалған бағдарламаларға жауапты қызметкерлерінен басқа тікелей жалданған қызметкерлері бүкіл әлем бойынша әкімшілік демалысқа жіберіледі», – делінген CNN-ге жолданған хатта.

Әкімшілік демалыс жексенбі күні 23:59 ET уақытында күшіне енеді.

«Сонымен қатар, USAID қызметкерлерін қысқартып бастап, бұл шамамен 2000 қызметкерге әсер етеді«, – деп жазылған хатта.

Жұмыстан босатылғандарға жексенбі күні арнайы хабарлама жіберілсе, қажетті қызметкерлер 17:00 ET уақытына...

Венгрия премьер-министрі Виктор Орбанның күйеу баласы, елдегі ең бай кәсіпкердің бірі Иштван Тиборц ресейлік Райффайзенбанк-ті сатып алуы мүмкін. Бұл туралы аустриялық Der Standard басылымы жазады.

Райффайзенбанк деген қандай банк?

Райффайзенбанк – аустриялық Raiffeisen Bank International (RBI) қаржы ұйымының еншілес банкі. Штаб-пәтері Мәскеуде орналасқан, ресейлік нарықтағы маңызды ойыншылардың бірі.

Der Standard жазуынша, кәсіпкер Тиборц RBI-мен келіссөздер жүргізуді бастап кеткен. Басылым сілтеме жасаған дереккөздердің сөзінше, оған ресейлік Орталық банк пен РФ Президент әкімшілігінің өкілдері де қатысады.

Мәмілені RBI-дің бақылау кеңесінің отырысында талқылаған. Дегенмен тараптар нақты келісімге келе алмаған тәрізді.

Өзбекстан президентінің қызы Саида Мирзиёеваның жақтасына жасалған қастандық осы елдің саяси элитасы арасында жік туғызды. Бұл туралы Financial Times басылымы жазды.

Автомат атылмай қалды

Өзбекстанға танымал саяси тұлғалардың бірі Комил Алламжонов мінген Range Rover көлігіне бірнеше оқ атылған. Бұл оқиға Ташкент шетіндегі Қыбрай ауданында болған.

«Жаңбыр жауып тұр. Айнала қараңғы. Мен ештеңе көріп үлгермедім», – деп еске алды сол түнді Алламжонов. Одан соң көлікке төрт мәрте оқ атылды. «Мен жүргізушіге газды бас деп дауыстадым!»

Қымбат көлік артқа жүріп, оқ атылған орыннан дер кезінде кетіп үлгереді. Кейін мәлім болғандай, шабуыл жасаған адамның еск...

Шаруалардың 2024 жылғы су тасқынынан келген шығыны өтелетін болды. Ұлттық экономика министрлігі су тасқыны салдарынан жылжымайтын мүлкіне зиян келген агроөнеркәсіп кешені (АӨК) субъектілеріне мүліктік шығынды өтеу ережелерін бекітті.

«Ол 2024 жылғы 1 наурыздан бастап туындаған құқықтық қатынастарға қолданылады және 2025 жылғы 31 наурызды қоса алғанға дейінгі уақытқа жарамды болады. Бүлінген мүлікті қалпына келтіру жұмыстарының құны, не шығын болған тұрғын үй мен басқа үй-жайлардың құны өтеледі», – делінген бұйрық жобасында.

Ведомствоның мәдімдеуінше, сақтандырылған жылжымайтын мүлікке, сондай-ақ меншік құқығы 2024 жылдың 1 наурыздан кейін сатып алынған мүлікке өтемақы төленбейді.

Өтемақыны қалай алуға болады?

Өтемақы...

Olimpbet букмекерлік кеңсесі соңғы жылдары Қазақстан футболының басты демеушілерінің бірі болып, Қазақстан Премьер-лигасы мен Қазақстан футбол федерациясының (ҚФФ) ресми серіктесі болған. Алайда, жақында Olimpbet атауы қазақ футболынан алынып тасталатыны туралы хабар тарады.

Заңнамалық өзгерістер

Қазақстанда 2024 жылы құмар ойындар мен бәс тігу қызметтеріне қатысты заңнамаға өзгерістер енгізілді. Бұл өзгерістер бәс тігу компанияларының жарнамасына шектеулер қойып, олардың спорттық іс-шараларға демеушілік ету мүмкіндіктерін азайтты. Алайда Olimpbet букмекерлік кеңсенің мәліметінше, келісім 2025 жылдың соңына дейін жалғасады.

Халықаралық тәжірибе

Кейбір елдерде құмар ойындар мен бәс тігу компанияларының спорттық демеушілігіне тыйым салу тәжірибесі бар. Мысалы, Ұлыбритания мен Италияда мұндай шектеулер...

Halyk Finance сарапшылары Қазақстандағы жұмыссыздар деңгейі ресми статистикадан әлдеқайда жоғары деп тұжырымдайды. Ұлттық статистка бюросы ұсынған 4,6 пайыз емес, 7,2% дан 8,3 пайызға дейін жетуі ықтимал.

Тарихи минимум ба, әлде статистикалық иллюзия ма?

Қазақстандағы жұмыссыздық деңгейі 2024 жылдың төртінші тоқсанында 4,6%-ды құрап, тарихи минимумға жетті. Бұл көрсеткіш кейінгі бес жыл бойы 5%-дан аспай, тұрақты деңгейде сақталып келеді. Жұмыссыздықты есептеу Халықаралық еңбек ұйымының әдістемесіне сүйенеді, оған сәйкес, жұмыссыз адам – белсенді түрде жұмыс іздеп, жұмыс істеуге дайын азамат. Дегенмен, «Халық Финанс» сарапшылары бұл деректер еңбек нарығындағы шынайы жағдайды толық көрсетпейді деп есептейді.

Жұмыссыздар саны ресми...

«Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ төрағасы болып Фархат Сәрсекеев тағайындалды. «Бәйтерек» холдингінің Басқарма төрағасының орынбасары Жандос Шайхы қордың ұжымына жаңа басшыны таныстырды.

«Даму» қорының жаңа басшысы кім?

Фархат Сәрсекеев 1984 жылы дүниеге келген. Алматыдағы Қ. И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университетінде және Қазақ Еңбек және әлеуметтік қатынастар академиясында білім алған.

Мансабын 2005 жылы банк секторында бастаған.

Мұсабек батыр – Қоқан хандығына қарсы ұлт-азаттық көтерілістің ұйытқысы болған жаужүрек тұлға. Қазақтың хас батыры 1815–1886 жылдары өмір сүрген. Қазақтың қыздарының ары үшін, жасанған жауға қарсы тұрып, жеңіске жеткен халық батыры.

«Алғашқы түн құқығы»

Бір өкінішті жайт, қазіргі буын өзінің айбынды батырларынан гөрі ағылшын үстемдігіне қарсы күрескен Уильям Волос туралы жақсы біледі. «Жау жүрек» фильмінде Мел Гибсон сомдаған образ бүкіл әлем жұртшылығын тамсандырғаны анық. Десе де, қайсарлығы мен қаһармандығы Уильям Волостан әлдеқайда асып жығылатын қазақ батырын білетіндер қазір саусақпен санарлық.

Мұсабек батыр туралы әңгімелеген кезде, Уильям Волосты бекер сөз етіп отырғанымыз жоқ. Сол заманда ағылшын әміршілері Шотландия халқын...

Баспагер Бақытжан Бұқарбай ақын Ханбибі Есенқарақызы жазушы Дулат Исабековтің жаназасында марқұмның бала-шағасына көңіл айтудың орнына жеке басының мәселесін айтып кеткенін сынға алды.

Бұқарбай қаралы жиындарда зиялы санатына жатқызып жүрген ағаларымыз бен апаларымыздың өзін ұстауы мен сөйлеген сөзі кейде «Бұл қалай сонда?» деген еріксіз ойға қалдыраатынын айтады.

«Бүгін Дулат Исабековтің асында сөз алған Ханбибі Есенқарақызы марқұмның артында қалған балаларына көңіл айтудың орнына, өзінің мемлекеттік сыйлық ала алмай жүргенін алға тартты. Бұл сөзі тым әдепсіз көрінді. Мереке Құлкенов жағдайды жұмсартуға тырысып, «Ендігі рет аласыз» деп әзілге бұрғанымен, мұндай әңгіменің дәл осы жерде айтылғаны ұят болды» дейді ол.

Ұлттық қордан бөлінген қаражаттың жұмсалуына мониторинг жүргізу жөніндегі Комиссия жұмысын қайта бастады. Жоғары аудиторлық палатада арадағы ұзақ үзілістен кейін алғаш рет комиссия отырысы өтті.

Комиссия 2014 жылы президенттің өкімімен құрылған. Ол Ұлттық қордың қаражатына бақылау жасап отыру керек . Алғашында Ұлттық Банктің қарамағында жұмыс істеді. 2020 жылдан бастап Жоғары аудиторлық палата қарамағына ауысты. Енді оның құрамы өзгеріп, қызметі жаңарды. Ұлттық қор шығындарына мониторинг жасайтын комиссия құрамына:

Бұл комиссия жұмысы неге маңызды?

...

Ішкі істер министрлігі дәріханалар мен фармацевтикалық компаниялардың басшыларына қатаң ескерту жасады. Трамадол дәрісін рецептсіз сатқандарға қылмыстық жауапкершілік көзделгенін еске салды.

Ведомствоның мәлімдеуінше, 2023 жылы «трамадол» психотроп заты есірткінің тізіміне енгізілген. Есірткі қатарына енгізілгенге дейін «трамадол » Қазақстандағы сегіз мыңға жуық дәріханада сатылған. Қазір тек дәрігердің рецепті бойынша және тиісті лицензиясы бар дәріханаларда ғана сатылады.

«Жыл басынан бері «трамадолды» заңсыз сақтағаны үшін үш адам қамауға алынды. Олардан 2500-ден аса таблетка тәркіленді. Осыған байланысты дәріханалар мен фармацевтикалық компаниялардың басшыларына қолданыстағы заңнама талаптарын қатаң сақтау қажет екенін еске саламыз. Медицинада қолданылатын психотроп заттар мен есірткілерді рецептсіз сату Қылмысты...

Христиан әлеміндегі ең маңызды діни мейрамдардың бірі – Пасха биыл 20 сәуірде тойланады. Бұл туралы ҚР Метрополиті хабарлады. 2025 жылы православтар мен католиктер Пасханы бір күнде атап өтеді, бұндай сәйкестік соңғы рет 2017 жылы болған.

Пасханың күні неге жыл сайын өзгереді?

Пасха мейрамы жыл сайын әр түрлі күнге түседі, себебі ол күнтізбелік есептеулерге байланысты анықталады.

Православ шіркеуі юлиан күнтізбесін қолданады, сондықтан олардың мейрамдары ескі дәстүр бойынша есептеледі. Ал католиктер григориан күнтізбесіне сүйенеді, сол себепті олардың Пасхасы әдетте ертерек тойланады. Бірақ кей кездері есептеу жүйесі бір күнге сәйкес келіп, екі христиандық бағыттың өкілдері бұл мейрамды бірге атап...

Хакерлер әлемдегі ең ірі криптобиржаның бірі Bybit-ты бұзып, Ethereum атты әмиянынан 1,4 млрд долларға тең криптовалюта ұрлап кеткен. Енді криптобиржа иелері ұрланған қаржыны қайтарған адамға сол соманың 10%-ын яғни 140 млн доллар сыйақы ұсынуға уәде берді.

Әзірге Bybit-ті бұзғандардың солтүстік кореялық Lazarus хакерлік тобына қатысы бар екендігі белгілі. Оны Arkham сараптамалық компаниясындағы ZachXBT блокчейнін зерттеуші анықтаған. Зерттеушіге 50 000 ARKM токені көлемінде сыйақы берілді.

22 ақпанда белгісіз біреулер Bybit криптобиржасына шабуыл жасап, 1,5 млрд доллар ұрлап кеткен. Бирждағы суық әмияндардың бірі Ethereum-ды (яғни офлайнда тұрған, активтерді сақтауға ең қауіпсіз деп есептелетін орын) бұзған.

Күдікті транзакцияларды әуелі биржа...

American Airlines-тың Нью-Йорк – Дели бағытындағы AA292 рейсі Каспий теңізі үстінде бағытын өзгертіп, Римдегі Фьюмичино әуежайына шұғыл қонуға мәжбүр болды. Бұл шешім борттағы жарылыс қаупіне байланысты қабылданған, деп хабарлайды Euronews.

Ұшу маршруты неге өзгерді?

Boeing 787-9 Dreamliner ұшағы сенбі күні кешке жергілікті уақытпен 20:30-да Нью-Йорктің Кеннеди әуежайынан ұшқан. Алайда жексенбі күні Каспий теңізі үстінде экипаж мүшелері шұғыл шешім қабылдап, бағытын Италия астанасы Римдегі Фьюмичино әуежайына бұрды.

Ұшақ жексенбі күні 17:22-де Римге қонды. Қауіпсіздік шаралары күшейтіліп, лайнерді екі әскери жойғыш ұшақ алып жүрді.

Бортта кімдер болды?

AA292 рейсінде 199 жолаушы және экипаж мүшелері болған. Барлығы қауіпсіз...

Абай облысының әкімі Берік Уәли өңірдегі су тасқыны қаупі бар аймақтарды тікұшақпен аралап шықты. Бұл туралы облыс әкімдігінің баспасөз қызметі хабарлады.

Берік Уәли әкім орынбасары Димитрий Гариков пен Төтенше жағдайлар департаменті басшысының орынбасары А.Штыкельмен бірге Бородулиха, Жаңа Семей аудандары мен Семей қаласының қауіпті аумақтарын әуеден бақылап, гидрологиялық жағдайды бағалады.

Су тасқынына қарсы дайындық қалай жүріп жатыр?

Әуеден шолу барысында Шүлбі су электр станциясының жағдайы, сондай-ақ Ертіс пен Уба өзендерінің көктемде су деңгейі көтерілетін учаскелері зерттелді. Қауіптің алдын алу мақсатында мұз жару жұмыстары жүргізілген елдімекендер де назардан тыс қалған жоқ.

Бородулиха ауданындағы Красный Яр, Переменовка ауылдары мен...

Мемлекеттік техникалық қызмет деректеріне сүйенсек, 2023 жылы Қазақстанға шетелдік хакерлер тарапынан 223 миллион рет шабуыл жасалған. Мұның бәрі киберқауіпсіздіктің қаншалықты маңызды екенін көрсетеді. Биыл бұл салада қандай трендтер бар? Шолу жасап көрелік.

Дипфейктерден жасанды интеллект арқылы қорғануға болады

AI-технологиялар желідегі қауіпсіздікті нығайтуға көмектесе алады. Әлдебір шабуыл жасалғаны байқалса, жасанды интеллект демде реакция жасайды. Бірақ бір жаманы дәл сол ЖИ арқылы хакерлер де арам ойын іске асыруы әбден мүмкін. Мәселен аудио және видео-дипфейктер арқылы кез келген адамның түрі мен даусын пайдаланып алдайтындар болады. Былтыр штаб-пәтері Қытайда орналақсан халықаралық ұйымның қызметкері алаяқтың есепшотына 25 млн доллар аударып жіберген жағдай болған...

Германияда Бундестаг сайлауында Фридрих Мерц басқаратын ХДС/ХСС (Христиан-демократиялық одақ және Христиан-әлеуметтік одақ) жеңіске жетті. Федералды сайлау комиссиясының алдын ала деректеріне сәйкес, партия 28,6% дауыс жинаған.

Екінші орынға елдегі ең даулы саяси күштердің бірі «Альтернатива үшін Германия» (АдГ) шықты. Бұл партия 20,8% дауыс жинап, тарихындағы ең үздік нәтиже көрсетті.

Ал канцлер Олаф Шольц басқаратын Социал-демократиялық партия (СДПГ) 16,4% дауыс жинап, өз тарихындағы ең нашар нәтижені көрсетті. Шольц сайлау қорытындысын мойындап, партиясы үшін ауыр соққы болғанын айтты.

Сонымен қатар, «Жасылдар» – 11,6%, «Солшылдар» – 8,8% дауыс жинады. «Сары Вагенкнехт Одағы» мен «Еркін демократтар» партиясы 5%-дық шекті еңсере алмады.

Канцлер...

Халықаралық футбол федерациясының вице-президенті Шандор Чаньи Қазақстан футбол федерациясының кеңсесіне ресми сапармен келді, деп хабарлады федерацияның ресми сайты.

Іс-сапар барысында Федерация президенті Марат Омаров Шандор Чаньиге ҚФФ кеңсесінде таныстыру экскурсиясын өткізіп, федерацияның қызметі туралы баяндады. Сондай-ақ Футбол үйіндегі манежді көрсетті.

«Кездесу барысында тараптар Қазақстанда футболды дамыту, ФИФА және УЕФА ұйымдарымен ынтымақтастықты нығайтудың маңызын атап өтті. Бұған қоса, футбол бастамаларын жүзеге асыруда өзара қолдау көрсету қажеттігі жайлы өзекті мәселелерді талқыланды» делінген хабарламада

Шандор Чаньи жуырда ҚФФ президенті болып сайланған Марат Талғатұлын қызметімен құттықтап, екіжақты ынтымақтастықтың жемісті болатынына сенім білдірген. Сондай-ақ ФИФА мен УЕФА Қазақстанда футболды...

Алматы қаласы Әуезов ауданы Төле би көшесі бойында орналасқан қойма өртке оранды деп хабарлады Төтенше жағдайлар министрлігі.

Құтқарушылар өртті 280 шаршы метрде оқшаулаған.

Өрт сөндіру бөлімшелері көршілес жиһаз цехы мен техникалық қызмет көрсету станциясына оттың таралуының алдын алған.

ТЖМ күштеру өртті сөндіріп, қайта тұтану ошақтарының алдын алу үшін конструкцияларды талдау және су төгу бойынша жұмыстар жүргізіп жатқаны хабарланды.

Оқыс оқиғадан ешкім зардап шекпеген.

Сондай-ақ бүгін Астанадан Ақтауға ұшқалы тұрған бортта жолаушы сөмкесінен өрт шығып, рейс кейінге қалдырылған.

Алаяқтар әскерде ауыр жарақат алып, қазіргі таңда емделіп жатқан Ербаян Мұхтардың еміне деп ақша жинаған. Бұл туралы Ербаянның заңгері Инга Иманбай хабарлады.

Ол Раушан есімді жазылушысы Тараз қаласында Ербаянның еміне ақша жинау туралы хабарландыруды байқағанын айтады. Көрсетілген нөмірге қоңырау шалып, сөйлескен кезде, арғы жақтағы адам бұл қаражат Ербаян үшін жиналып жатқанын растаған.

«Алайда бұл – жалған ақпарат. Тараз қаласының құқық қорғау органдарын осы жағдайға назар аударуға шақырамыз. Басқа біреудің қайғысынан пайда көруге жол беруге болмайды», – дейді құқыққорғаушы.

Инга Иманбай Ербаянға арналған қаражат жинау тек анасының жеке есепшотына жүргізілетінін атап өтіп, ұзақ мерзімді оңалту...

Chevrolet Cobalt нарықтағы ең танымал модельдердің бірі. Дегенмен, бұл сенімді көліктің де әлсіз тұстары бар. Курсив авто иелері жиі ұшырасатын негізгі проблемаларды тізіп шықты.

Жүрген Chevrolet Cobalt-тың басты кемшіліктері

Көптеген Cobalt иелері көліктің сенімділігін, сына бермейтінін атап өтеді. Алайда бұл халық арасында кең танылған седанның кейбір конструкциялық ерекшеліктері бар, оларды сатып алудан бұрын ескерген жөн.

FlyArystan әуе компаниясының Астана – Ақтау бағытындағы FS 7375 рейсін орындау барысында әуе кемесінің жоғарғы жүк сөресінде жолаушының сөмкесінен өрт шықты. Бұл туралы компанияның баспасөз қызметі хабарлады.

Әуекомпанияның бортсеріктері өртті жедел сөндіріп үлгерген.

«Бортта 182 жолаушы болды. Әуе кемесі ұшу пунктіне оралып, қону штаттық режимде жүзеге асырылды. Оқиғаның барлық мән-жайы анықталғаннан кейін қосымша ақпарат беріледі»,  – делінген компания хабарламасында.

Рейс Астана уақыты бойынша 17:10-ға ауыстырылды. Барлық жолаушыға билеттерін тегін қайта брондау немесе ақшасын қайтару мүмкіндігі ұсынылған.

Жуырда аталған әуе компаниясының рейсінде бортсерікті ұрып, «ұшақта бомба бар» деп борттағыларды дүрліктірген жолаушыны сот 3 жылға бас...

Жасанды интеллект қазір машина айдай алады, түрді тез таниды, кітап оқиды, жеке психологыңыз да бола алады. «Бәрін білетін» бұл технология жайлы тереңірек білгіңіз келсе, AI мен ML қалай жұмыс істейтінін түсіндіретін кітаптарға шолу жасайық. 

AI әлемінен хабары жоқ адамдар алдымен Алан Тьюриңнің 1950 жылы жарыққа шыққан мақаласын оқып шыққаны жөн. Мақала «Есептеуіш машиналар мен сана» деп аталады. Мұны жасанды интеллект саласының әліппесі десек болады. Өйткені автор«машина ойлана ала ма» деген сұрақтың төңірегінде талдау жасайды.

Homo Roboticus? Люди и машины в поисках взаимопонимания», Джон Маркофф

Автор – ғылым жайлы жазатын журналист. Бұл кітапта жарты ғасырдан астам уақыт бойы ғалымдардың ақылды машина жасауға...