Жаңалықтар

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Ұлттық құрылтайда еліміздегі футболдың дамуы мен спорт инфрақұрылымын жақсарту туралы пікір білдірді. Президент балалар футболын дамыту, стадиондарды жаңғырту және клубтық футболды коммерцияландыру қажеттігін атап өтті.

Футбол алаңдары барлық жерде болуы керек

Тоқаевтың айтуынша, балалар мен жасөспірімдерге арналған футбол алаңдары барлық облыс, аудан орталықтарында, ауылдар мен кенттерде салынуы қажет.

«Бұл – алдағы екі жылда шешілуі тиіс міндет. Оның орындалуын жіті тексереміз,» – деді Президент.

Бұқаралық спорттың, әсіресе, футболдың дамуы жастар арасындағы лудомания, нашақорлық сияқты әлеуметтік мәселелердің алдын алуға ықпал ететінін атап өтті.

Стадиондар жаңғыртылып, жаңалары салынуы керек

Президент...

АҚШ президенті Дональд Трамп бастаған сауда соғысынан Еуропадағы BMW, Volkswagen секілді автогиганттар қатты зардап шегеді.

Салық соғысының салқыны өзіне тиеді

BMW AG бас директоры Оливер Ципсенің мәлімдеуінше, Құрама Штаттар, Еуропа және Қытай арасындағы сауда жанжалының шарықтауы автоөндірушіні биылдың өзінде шамамен 1 млрд еуро (1,1 млрд доллар) шығынға батыратын болды. Топ-менеджер мәлімдемесін Bloomberg таратты.

«Салынып жатқан салықтардың бәрі ұзаққа созылады деп ойламаймын, бірақ кейбірінің ғұмыры ұзағырақ болуы мүмкін. Шығын біз болжаған 1 млрд еуродан аспаса, қиыншылықтан оңай шығамыз», – дейді Ципсе

BMW және еуропалық басқа да автоөндірушілер Трамптың АҚШ-ға импортталатын автомобильдерге...

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Бурабайда өтіп жатқан Ұлттық құрылтайда ономастика садасындағы олқылықтар туралы айтты. Айтуынша кейбір шенеуніктер Кеңсе одағы тұсында ашаршылыққа үлес қосқан адамдарды орынсыз мадақтаумен айналысады.

Ономастика мәселесіне қатысты президент қазіргі уақытта көшелер мен елдімекендерге атау беру немесе атауларды өзгерту мәселесіне келгенде, жергілікті атқарушы органдардың көп қателік жіберіп, жерлестік пен тамыр-таныстыққа жол беретінін айтты. Мұның алдын алу үшін президент ономастика саласын орталықтандыру туралы шешім қабылдаған. Президенттің бұл бастамасын депутаттар қолдаған. Нәтижесінде ономастика саласындағы жұмыстың бірыңғай әрі нақты регламенті енгізілген.

Мұны алдын алу үшін президент тиісті рәсімдерді өзгертіп қана қоймай, сонымен бірге бұл жұмыспен тиянақты айналысу керек деп санайды.

Air Astana әуе компаниясы мен оның еншілес лоукостері FlyArystan 2024 жылы 1,3 млрд АҚШ доллары көлемінде түсім алды. Бұл 2023 жылдың көрсеткіштермен салыстырғанда 12,4%-ға жоғары.

Компания түсімінің өсіміне жолаушылар мен жүк тасымалынан түскен қаржы, сондай-ақ авиациялық қозғалтқышты кері жалға алу ықпал еткен.

Жолаушылар тасымалынан түскен кіріс 1,2 млрд долларды құраса, ал жүк тасымалынан 26,3 млн доллар түскен. Сондай-ақ, компания қозғалтқышты сатып алып, бірден сату және оны кері жалға алу операциясынан 25 млн доллар табыс тапты.

Сонымен қатар Air Astana-ның шығыны да 13,5%-ға өсіп, 1,2 млрд долларға жетті. Соның салдарынан компанияның жылдық таза пайдасы 23,1%-ға төмендеп...

Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Бурабайда өтіп жатқан құрылтайда елде жалған психологтар мен коучтар көбейіп кеткенін айтты, деп хабарлайды KursivMedia.

Президенттің сөзінше, кейінгі кезде ел ішінде түрлі алаяқтық әрекеттер жиілеп кеткен.

«Теріс пиғылды адамдар қайырымдылыққа деп ақша жинап, оны жеке басының пайдасына жаратады. Сондай-ақ көп адам интернет-алаяқтардан зардап шегеді.

Бұдан бөлек, қазір жұртқа ақыл айтып ақша табатын жалған психологтар мен «коучтар» көбейіп кетті. Оларға сеніп, алданып қалғандар көп. Маған бұл туралы көптеген шағым түсіп жатыр», – деді президент.

Тоқаев жауапты органдарға бұл мәселені де назарға алуды тапсырды.

Айта кетейік...

Елде «Қазақстан балалары» атты жаңа жоба басталады. Бұл туралы Бурабайда өтіп жатқан IV Ұлттық құрылтайда президент Қасым-Жомарт Тоқаев айтты.

Президент осы жылы балаларды зорлық-зомбылықтан қорғау, өзіне-өзі қол салудың алдын алуға қатысты жоспардың мерзімі де аяқталатынын мәлімдеді. Осы орайда әйелдер мен балалардың құқығын қорғау үшін нақты шаралар қабылданғанына тоқталып өтіп, заңдарға маңызды өзгерістер енгізілгенін жеткізді.

Айтуынша, тұрмыстық зорлық-зомбылықпен күреске қатысты бұл заң қабылданған соң, елдегі ахуал біршама жақсарған. Десе де, кейбір шалғай аудандарда әлі күнге дейін мұндай келеңсіз оқиғалар тыйылмағанын айтты.

«Жат діни ағымның жетегінде жүрген адамдар жағдайды тіпті ушықтыруда. Жергілікті билік өкілдері мен...

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Ұлттық құрылтайда қазақстандық киноиндустриядағы басты мәселелердің біріне тоқталып, кино сапасының төмендігіне қатысты қоғам тарапынан сын көп екенін айтты.

Тоқаев киноның маңызды идеологиялық құрал екенін баса айтып, мемлекеттік тапсырыссыз, жеке қаржыландырумен түсірілетін фильмдердің де сапасына назар аудару керектігіне тоқталып өтті. Мұндай фильмдерді кинотеатрларға шығармас бұрын арнайы сүзгіден өткізудің жолдарын қарастыру қажет екенін атап өтті.

Кино өндірісі: сан көп, сапа төмен

Мемлекет басшысы 2024 жылы Қазақстанда 94 фильм түсірілгенін, бұл отандық кино өндірісінің белсенді дамып жатқанын көрсеткенімен, басты мәселе сапада екенін атап өтті.

«Көрерменнің көңілін көтеріп, күлкі сыйлау – бір бөлек, ал жағымсыз...

Президент Қасым Жомарт-Тоқаев Бурабайда өтіп жатқан Ұлттық құрылтай отырысында елде қызу талқыланып жатқан салық реформасына қатысты пікір білдірді.

Оның пікірінше, салық реформасына қатысты батыл шараларды дәл қазір қабылдау керек. Әйтпесе, Қазақстан бұдан да зор қиындыққа тап болуы мүмкін.

«Салық жүйесі, бұл – бүкіл мемлекеттік жүйенің тірегі. Бюджетте қаржы болмаса, мемлекет өз міндетін толық атқара алмайды, әлеуметтік міндеттемелер де орындалмайды», – деді Тоқаев.

Сонымен қатар президент қолға алынып жатқан салық реформалары халыққа дұрыс түсіндірілмей жатқанына назар аударды.

«Еліміз үшін аса қажет шаралардың мән-маңызын халыққа егжей-тегжейлі түсіндіру керек. Жұрттың бәрі экономист...

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев уақыт белдеуі төңірегінде жүріп жатқан пікірталас нүктесін қойды. Президент Бурабайда өтіп жатқан құрылтайда Қазақстанның бір уақыт бедеуінде қалатынын айтты.

Тоқаев қоғам белсенділері уақыт белдеуіне қатысты алаңдаушылық тудырған соң, толыққанды зерттеу жүргізілгенін, олардың күдігі мен күмәні расталмағанын атап өтті.

«Енді бірыңғай уақыт белдеуіне көшуге қатысты пікірталасқа тоқталайын. Үкімет пен Парламент бұл мәселені талқылады. Арнайы зерттеулер жүргізілді, шешімге күмән келтірген қоғам белсенділерінің қаупі мен күмән-күдігі расталған жоқ. Үкіметтің және депутаттардың басым көпшілігінің, сондай-ақ мамандардың уәжімен келісемін: біздің кең-байтақ жеріміз бар, халқымыздың саны да салыстырмалы түрде алғанда көп емес. Сондықтан елімізде бірыңғай уақыт белдеуі болуға...

Қарағанды облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясының Ақсақалдар кеңесінің төрағасы, Бекзат Алтынбеков Ұлттық құрылтайда елдегі діни ахуал, қаралы жиындарды өткізу мәдениеті және той өткізу саласындағы кемшіліктер жайлы мәселе көтерді. Әсіресе, хиджаб мәселесі, жат ағымдар, қаралы жиындарды саясиландыру, асаба мәдениетінің төмендеуі, той өткізу дәстүрінің бұзылуы сынды тақырыптарға ерекше тоқталды.

Асабалар бетімен кетті, той мәдениетін түзеу керек

Қазақ халқы үшін той – ғасырлар бойы жалғасып келе жатқан ерекше дәстүр. Алайда бүгінде той өткізу мәдениеті өзгеріске ұшырап, кейбір асабалардың шектен тыс еркіндігі қоғамда теріс пікір қалыптастырып отыр.

«Бүгінде асабалар мәдениеті жоғалып барады. Той жүргізушілердің арасында арзан әзіл айтып, қонақтарды...

Бурабайда өтіп жатқан Ұлттық құрылтайда депутат Айдос Сарым идеологиялық саясаттың қоғамда дұрыс орнықпауының себебін түсіндірді. Айтуынша, қазақ қоғамы Кеңес одағынан бері келе жатқан идеологиялық инерцияның ықпалынан шыға алмаған.

Кеңес одағы тұсынан бері келе жатқан қате ұғымның бірі – байлыққа қатысты қазақ қоғамының көзқарасы. Депутат байларға қатысты қоғам пікірі сол Кеңес одағы тұсындағы деңгейде қалып қойғанын айтады.

«Ұзақ жылдар бойы байлықты, бай атаулыны жамандықтың синонимі деп түсінген қоғамда нарық туралы әртүрлі кереғар пікірлер қалыптасты. Мұның кейбір қайшылықтары мен сарқыншақтарын әлі күнге дейін көріп келеміз. Бүгінде Совет заманы керемет таза, ізгі кезең дейтін нарратив қалыптасты. Ал...

2025 жылы үкімет 19 млн шаршы метр тұрғын үй салуды көздеп отыр. Премьер-министрдің орынбасары – ұлттық экономика министрі Серік Жұманғариннің төрағалығымен өткен жиналыста осындай мәлімет жарияланды.

Қанша тұрғын үй салынды?

Экономикалық өсімді қамтамасыз ету жөніндегі штабтың кезекті отырысында баспана және халық ең тығыз қоныстанған өңірлердің инвестициялық өсімі қаралды. Алматы және Түркістан облыстарының көрсеткіштері талқыланды.

Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі мен өңір басшылары кемі 19 млн шаршы метр тұрғын үй салу міндетін орындауы тиіс. Штаб отырысында 2025 жылдың алғашқы екі айында республикада 1,9 млн шаршы метр үй пайдалануға берілгені айтылды. Бұл былтырғы қаңтар-ақпан айларымен салыстырғанда 6,8%-ға төмен көрсеткіш.

«Самұрық-Қазына» еншілес ұйымы – «Қазақстан темір жолы» компаниясының 20% акциясын IPO-ға шығармақ. Бағалы қағаздар 2025 жылы жария орналастырылады. Бұл туралы қордың Басқарма төрағасы Нұрлан Жақыпов айтты.

Жоспар бойынша, инвесторларға ҚТЖ-ның магистральдық теміржол желісінсіз өзге активтері ұсынылады.

«IPO-ға шығу үшін ішкі және халықаралық заңнама талаптарына сай болу қажет. Сондықтан тиісті заңнамалық өзгерістер енгізілетін болады», – деді Жақыпов.

ҚТЖ-ға инвестор қызыға ма?

Жалпы алғанда, ҚТЖ акциялары инвесторлар үшін тартымды болуы мүмкін. Өйткені Қазақстан – Қытай мен Еуропаны байланыстыратын маңызды транзиттік дәліз. Сонымен қатар, «Достық – Мойынты» жобасы аяқталғаннан кейін жүк тасымалдау көлемі 55 млн...

Қарағандының Әлихан Бөкейхан ауданы сотында «Костенко» шахтасында қаза тапқан 46 кеншінің ісі бойынша сот процесі өтіп жатыр. 2025 жылдың 13 наурызында мемлекеттік айыптаушылар қылмыстық іс бойынша айыптау актісін оқыды, деп хабарлайды KursivMedia тілшісі.

Сотталушылар туралы не белгілі?

Қылмыстық іс бойынша 10 сотталушы бар. Оның ішінде 9 адам қылмыстық-процестік кодекстің 342-бабы 2-бөлігі негізінде қылмыстық іс сотта қаралып жатқан уақытта қамауда болады. Бұл қатарда бар:

Сергей Мустивко (шахта директоры);

Вадим Ерёмин (шахта директорының өндіріс жөніндегі орынбасары);

Николай Грознов (шахтаның бас инженері);

Виктор Коптенков (апат болған №6 учаскенің бастығы);

Владимир Гонноченко (бас инженердің орынбасары);

Дмитрий Федоренко (бас инженердің қауіпсіздік техникасы жөніндегі орынбасары);

Қазақстан Үкіметі «Астана Опера» мемлекеттік опера және балет театрының Қамқоршылық кеңесінің құрамына өзгерістер енгізді.

Кеңес құрамынан кімдер шықты?

Қамқоршылық кеңестен сегіз адам шығарылды, олардың қатарында: Дариға Назарбаева, Тимур Құлыбаев, Александр Машкевич, Алмасадам Сәтқалиев, Нұрлан Смағұлов, Патох Шодиев бар.

Кеңеске кімдер енді?

Жаңартылған кеңес құрамына: Мәдениет және ақпарат министрі Аида Балаева мен
Астана қаласының әкімі Жеңіс Қасымбек кірді. Сондай-ақ, Раимбек Батталов, Шухрат Ибрагимов, Бахаридин Аблазимов и Хойтинг Сегер сияқты бизнес өкілдері кірді.

Үкіметтің мәліметінше, бұл өзгерістер Қамқоршылық кеңестің құрылымын жаңарту және кадрлық өзгерістермен байланысты енгізілген.

Сонымен қатар, 11 наурызда «Астана Опера» театрының жаңа директоры болып журналист...

2025 жылы ірі квазимемлекеттік компаниялардың басын біріктіріп отырған «Самұрық-Қазына» қорының қаржы жағдайы нашарлауы ықтимал. Қордың басқарма төрағасы Нұрлан Жақыпов 2025 жылы қордың таза пайдасы 1,44 трлн теңгеге дейін төмендеуі мүмкін екенін айтады. 2024 жылы бұл көрсеткіш 1,79 трлн теңгені құраған.

Қордың жалпы кірісі де төмендеуі ықтимал. Қордың 2024 жылғы кірісі 17,171 трлн теңге болса, 2025 жылы 16,814 трлн теңгеге дейін қысқаруы мүмкін. Одан бөлек, қордың қарызы да өсіп келеді: 2023 жылы – 7,872 трлн теңге, 2024 жылы – 9,039 трлн теңге, ал 2025 жылы 10,289 трлн теңгеге жетуі ықтимал.

Қор табысының кемуіне негізінен мұнай мен ураннның арзандауы әсер етед...

Air Astana әуе компаниясы акционерлеріне арнайы дивиденд енгізіп, дивидендтік саясатын кеңейтуді жоспарлап отыр. Бұл туралы AIX-тің ақпараттық орталығынан хабарлайды.

Компанияның директорлар кеңесі 2024 жылғы жылдық жалпы жиналыста акционерлерге бір қарапайым акцияға – 17,7 теңге, ал бір ғаламдық депозитарлық қолхатқа (ҒДҚ) – 70,9 теңге көлемінде дивиденд төлеуді ұсынды. ҒДҚ төрт қарапайым акцияға тең. Егер бұл ұсыныс акционерлер тарапынан мақұлданса, жалпы төлем сомасы 6,3 млрд теңгені құрайды.

«Бұл IPO кезінде белгіленген орта мерзімді болжамнан жоғары», – деп мәлімдеді компания өкілдері.

Сонымен қатар 2024 жылғы қаржылық көрсеткіштердің тұрақтылығы мен компанияның мықты балансы ескеріле отырып, директорлар кеңесі арнайы дивиденд...

Бүгін Бурабайда президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың қатысуымен IV Ұлттық құрылтай өтеді. Құрылтайда қандай мәселе талқыланады? KursivMedia тілшісі сарапшылардың пікірін білді.

Расул Рысмамбетов, қаржы сарапшысы, экономист:

– Біз құрылтай, мәжіліс, сарапшылар қауымы арқылы Қазақстанның алдағы 20 жылға даму бағдарламасын айқындаймыз. Осы нәрсе бізде жолға қойылмаған. Қазақстан шағын ел. Әлемдік экономикада дауыл басталса, біздің елді де сілкіп түсіреді. Сондықтан, еліміз өз ішінде осы мәселені шешетін тетік ойлап табуы керек. Әйтпесе, әлемдегі түрлі құбылыстарға үнемі алаңдап отыруға мәжбүр боламыз. «Трамп айтты», «Путин айтты», «Араб шейхы айтты» дегеннің бәріне елеңдеп отыра алмаймыз. Осы орайда президенттің, мемлекеттік аппараттың басты міндеті басқа нәрсеге алаңдамай...

Қаржы министрлігі 2024 жылы бюджетке ең көп салық төлеген компаниялар тізімін жариялады. Бұл тізімде ірі мұнай компаниялары көш бастап тұр.

Қазақстанның батысындағы Теңіз кен орынын игеріп жатқан «Теңізшевройл» компаниясы былтыр бюджетке 3 трлн теңге салық аударған.

Теңіз мұнай кеніші 1979 жылы ашылды. «Теңізшевройл» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі 1993 жылы 6 сәуірде Қазақстан Республикасы мен «Шеврон» компаниясы арасында жасалған келісім негізінде құрылған. Қазіргі таңда «Шеврон» – 50%, «ҚазМұнайГаз» ҰҚ» АҚ – 20%, «ЭксонМобил Қазақстан Венчурс Инк.» – 25% және «Лукойл» – 5%-на иелік етеді.

Одан кейін «Қарашығанақ Петролеум Оперейтинг Б.В» қазақстандық филиалы келеді. Аталмыш компания қазынаға бір жылда...

«Каскор-Транссервис» АҚ-ның Маңғышлақ станциясынан Ақтау теңіз портына дейінгі магистральдық теміржол жолдарға заңсыз иелік етеді. Мұны Бас көлік прокуратурасы анықтап, енді оны мемлекеттік меншікке қайтаруын талап етті.

«Осыған байланысты, прокуратураның қадағалау актісінің негізінде ҚР Көлік министрлігі сотқа жүгінді. 2025 жылғы 14 наурызда Маңғыстау облысының мамандандырылған ауданаралық экономикалық соты бұл талаптарды толық қанағаттандырды», – деп жазылған көлік прокуратурасының хабарламасында.

Бұған дейін, 2022 жылы Маңғыстау облысының монополияға қарсы департаменті «Каскор-Транссервис» АҚ-ның теміржол арқылы жүк тасымалы мен локомотивтік тарту қызметтері бойынша тарифтерді өз бетінше белгілеу фактісін анықтаған. Бұл қызметтер әлеуметтік маңызы бар нарыққа жатады және мемлекеттік орган тарапынан...

Алматы қаласының тұрғындары аула сырлауға арналған бояуды тегін алады. Жергілікті әкімдік «Ауладағы қақпаны/қоршауды/орындықты сырла» акциясын өткізіп жатыр.

Қала тұрғындарына асығу керек, себебі тегін таратылатын бояу шектеулі.

«Акцияға Алматы тұрғындарының бәрі қатыса алады. Оларға ауладағы қоршауды, қақпаны, орындықтарды жаңартуға арналған бояу, сонымен бірге ерітетін сұйықтық тегін таратылады. Ол үшін ауданның безендіру бөлімшелеріне хабарласу қажет. Бояу шектеулі – бір тұрғынға 2 кг», – деп хабарлайды Алматы әкімдігі.

Қала басшылығы акция 2025 жылғы 17 наурызда басталатынын жариялады.

Тегін бояу таратылатын орындар және жауапты тұлғалар тізімі:

Енді біреудің ЭЦҚ кілтін пайдаланғандарға айыппұл салынады. 2025 жылғы 13 наурыздан бастап ӘҚБтК-нің 640-бабының жаңа 6-тармағы күшіне енді. Оған сәйкес басқа тұлғаның ЭЦҚ жабық кілтін пайдалануға тыйым салынған.

Қандай жаза қарастырылған?

Күшіне енетін Әкімшілік кодекске енгізілген өзгерістерге сәйкес бір тұлғаның жабық электронды кілтін пайдалануға әкімшілік жаза қарастырылған. Яғни жаңа заң нормаларына сәйкес, мұндай заңбұзушылыққа барған адамдарға айыппұл салынады. Айыппұл көлемі мынадай:

Бизнеске...

Қазақстанда педагогтердің аттестациялау процесі автоматтандырылып, ашықтық арта түседі. Бұл туралы ҚР Оқу-ағарту министрлігінің баспасөз қызметі хабарлады.

«Ұстаз» ұлттық платформасы іске қосылды

2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап «Ұстаз» ұлттық платформасы кезең-кезеңімен енгізіліп жатыр. Бұл жүйе педагогтердің біліктілігін арттыру мен аттестациялау процесін автоматтандыруға мүмкіндік береді.

Қазіргі таңда платформада «педагог-модератор» және «педагог-эксперт» біліктілік санаттарына үміткер ұстаздардың алғашқы аттестация кезеңі өтіп жатыр.

150 мыңнан астам педагог жаңа жүйеден өтеді

2025 жылы шамамен 150 мың қазақстандық педагог осы платформа арқылы аттестациядан өтеді деп жоспарланып жатыр.

Жаңа жүйе педагогтердің біліктілігін әділ бағалап, аттестацияны ашық әрі тиімді өткізуге бағытталған.

Еске сала...

Қазақстанда халықтың алған несиесі бизнеске берілген кредиттен 3,5 трлн теңгеге асып түсті. 2025 жылдың 1 ақпанына қарай ел экономикасына берілген жалпы несие көлемі 41,7 трлн теңгені құраған.

Соның оның ішінде бизнестің алған несиесі 19,1 трлн теңгеге жетсе, (45,8%), халықтың мойнындағы борышы 22,6 трлн теңгеге тең. Бұл Қазақстанның республикалық бюджетінің бір жылдық кірісінен асып түседі. 2025 жылы ел бюджетіне кемі 21,4 трлн теңге түседі деп жоспарланған.

Ұлттық банк «халықтың кредитіне» кәсіпкерліктен басқа мақсатта алынған кредиттерді жатқызады. Яғни тұтынушылық несие, автонесие мен ипотека осы қатарға кіреді.

14,7 трлн теңгенің 37,7 трлн теңгесі – ұлттық валютада алынған кредит. Халық пен бизнес...