Жаңалықтар

Цифрлық дербестікті қорғау мақсатында Қазақстанда суперкомпьютер жасалады. Мәжілісте жасанды интеллектіні дамыту мен қолдануды құқықтық реттеу мәселелеріне арналған комитет отырысы өтті. Жиында қуаты күшті суперкомпьютер қашан іске қосылатыны белгілі болды.

Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің бірінші вице-министрі Қаныш Төлеушин суперкомпьютерді 2024 жылдың соңына дейін іске қосу жоспарланып отырғанын мәлімдеді.

 «Ең бастысы, есептеу қуатын қалыптастыру керек. Бұл бағыттағы қадамдар бізге қажет болғаннан кейін іске асырылып жатыр. Осы орайда ұлттық компанияларға, университеттерге, мемлекеттік органдарға арнайы хаттарды жолдап, қанша есептеу қуаты қажет екенін зерттедік. Көптеген есептеуіш қуат шынымен жетіспейді. Қазір үш кезеңде суперкомпьютер жасауды және онымен жұмыс...

Ақпан айында IPO-сы өткен Air Astana компаниясының акциялары 51 пайызға қымбаттауы ықтимал. Freedom Broker сарапшылары компания акцияларының бағасы 1600 теңгеге жетуі мүмкін деген болжам жасап, сатып алуды ұсынады.

Қазір қор биржасында әуе компаниясының акциялары 1057 теңгеден саудаланып жатыр.

15 наурызда «Эйр Астана» АҚ 2023 жылдың IV тоқсандағы қаржы нәтижесін жариялаған болатын. Сарапшылар компанияның қаржы есебін талдап, оның акцияларының өсу әлеуеті жоғары деген тұжырымға келген.

Freedom Broker мамандары бизнестің қанатын кеңге жаюы, нарықтың да жылдам өсуі, бәсекелестерінен басым болуы – құнды қағаздарының әділетті бағасына әсер ететінін жазады. Одан бөлек, жақсы дивиденд төлеуге мүмкіндік беретін қаржы көрсеткіштер...

Ауыл шаруашылығы министрі Айдарбек Сапаров фермерлер пиязды қымбатқа сатамыз деп сақтап, бекер шірітіп алғанын айтады. Министрлік шаруаларға күзде пияздың келісін 80 теңгеден сатып жіберуді ұсынған көрінеді.

Журналистер министрден шіріп жатқан жуа жайын сұрады.

«Пиязды өндірушілер 15 теңгеден сатып жатыр. Бірақ дүкендерге жеткенше,өнім бағасы 200 теңгеге дейін қымбаттап кетеді. Бұл жерде ортадағы делдалдар пайда көріп жатыр. Сонымен бірге олар бағаның да өсуіне себеп болып отыр. АШМ осы арадан делдалдарды неге алып тастамайды? Бағаны неге солай реттемеске?», – деді журналист.

Министр пиязды күзде қымбат кезінде сатып жібермегені себепті шаруалардың қазір қиын жағдайда қалып отырғанын айтты...

АҚШ-тың Балтимор қаласында (Мэриленд штаты) автомобиль көпіріне жүк кемесі соғылып, ұзындығы 2,57 шақырымды нысан суға батып кетті. Бұл туралы BBC басылымы хабарлады. 

Жергілікті БАҚ-тың хабарлауынша, көпір тірегіне соғылған Сингапур туы бар «Дали» кемесі өртеніп, суға батып кеткен. Құрылымның опырылуы салдарынан бірнеше көлік өзенге құлаған. Қаза тапқандар бар. Олардың нақты саны әзірге белгісіз.

Құтқарушылар оқиға орнында суда қалған адамдарды іздеп жатыр, деп хабарлады Балтимор өрт сөндіру бөлімінің қоғаммен байланыс жөніндегі директоры Кевин Картрайт Associated Press агенттігіне жергілікті уақыт бойынша таңғы сағат 3:00-де.

«Бұл төтенше жағдай. Біздің мақсатымыз – адамдарды тауып, құтқаруға тырысу», – деді Картрайт.

Оның айтуынша, зардап...

Өзбекстан билігі 2025 жылдың соңына қарай кем дегенде үш банкті шетелдік стратегиялық инвесторларға сатуға ниетті.

Fitch Ratings халықаралық агенттігінің талдаушылары ұсынған Өзбекстанның банк секторы:  «Құрылымдық проблемалар мен жаңа тәуекелдер аясында трансформациялау» атты шолуға сүйенсек, бұл мемлекеттік емес банктердің үлесін 32% (2023 жылдың аяғындағы деректер бойынша) 60% – ға дейін ұлғайтуға мүмкіндік береді. 

Өзбекстан билігі бес жыл бұрын банк саласын реформалау туралы жоба жариялады. Президенттің 2020 жылғы мамырда шыққан жарлығына сәйкес, мемлекет халықаралық қаржы институттарымен бірге бес жыл ішінде алты банкті жекешелендіруді жоспарлаған. Олар: «Ипотека-банк», «Узпромстройбанк», «Асакабанк», «Алокабанк», «Кишлок курилиш банк» және «Туронбанк».

Бес жыл ішінде Венгрияның ОТР компаниялар тобы...

2024 жылғы ақпанда Қазақстан мен Қатар бірлесіп «Қашаған» кен орнында газ өңдеу зауытын салуға уағдаласқан. Жобаны жүзеге асыруға жұмсалатын қаржы қалай қайтарылады? Бұл туралы Энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев Үкімет отырысынан кейінгі брифинг барысында айтты.

«Қашаған кен орнында екі ірі газ өңдеу зауыты салынады. Бірінші газ өңдеу зауыты қазір салынып жатыр. «Қашаған» кен орнында 1 млрд текше метрге арналған зауыт. Екіншісін салу жоспарланып жатыр. 2,5 млрд текше метр газ өңдеуге есептелген. Бұл бағытта коммерциялық келіссөздерді QazaqGaz компаниясы жүргізеді», – деді министр.

Қатарлық компания салған инвестициясын қалай қайтарып алады?

«Инвестиция процессинг арқылы қайтарылады деп жоспарлануда. Бастапқыда осылай жоспарланған. Қатарлық компания мен...

Қазақстан Түркіменстаннан энергия мен газ сатып алуға дайын. Бұл туралы Энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев мәлімдеді. Министр Түркіменстанның энергетикалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін Қазақстанға электр энергиясы мен газ жеткізу жөніндегі ұсынысына түсініктеме берді.

«Жалпы, Түркіменстанның электр энергиясын жеткізуге мүмкіндігі бар. Қырғыз Республикасына экспорт қазірдің өзінде жүріп жатыр. Біз өз қажеттіліктерімізге және жөндеу кестемізге қарай әрекет етеміз.  Жалпы, біз түркімен әріптестеріміздің газға да, энергетикаға қатысты да ұсынысын қарауға дайынбыз. Әлі ресми ұсыныс түскен жоқ. Біз «ҚазМұнайГаз» және «KEGOC» компаниясына осы ұсынысты жүзеге асыруға қатысты мәселелерді пысықтауды тапсыруымыз мүмкін. Қазір біз ішкі қажеттіліктерді толығымен өтеп жатырмыз», – деді Сатқалиев.

Ресей Мемлекеттік Думасының депутаты Сергей Миронов Мәскеу маңындағы террористік шабуылдан кейін Орталық Азия елдерімен визасыз режимді жоюды ұсынды.

Саясаткердің баспасөз қызметі таратқан ақпаратқа сүйенсек, Сергей Миронов «ұлттық қауіпсіздікті нығайту» үшін Орталық Азия елдерімен визасыз режимді жоюды ұсынған.

«Справедливая Россия – За правду» парламенттік фракциясы жетекшісі Мироновтың айтуынша, Ресей үкіметі шекарада тәртіп орнатып, террористік актілерге қарсы тұру үшін көші-қон процестерін бақылауды күшейтуі керек.

«Көршілес мемлекеттерді Ресейге қарсы диверсиялық шараларды дайындау орны ретінде пайдалануы мүмкін. Ашық шекаралар арқылы олар елімізге өтеді. Бұл көршілерімізге де қауіп төндіреді. Себебі олардың территориясында экстремистік элементтер жиналады», — деді депутат.

Миронов визасыз режимнің күшін...

Елімізде фермерлерге берілетін субсидия бойынша қарыз 160 миллиард теңгеден асып кетті. Ал ауыл шаруашылығы техникасы паркінің 75%-дан астамы тозып тұр. Бұл туралы Премьер-министр Олжас Бектенов айтты. Үкімет басшысы ауыл шаруашылығы саласындағы мәселелерге тоқталып, әкімдіктердің жұмысын сынға алды.

Олжас Бектенов биылғы астықтың бітік шығуы егіс науқанын сапалы әрі уақтылы жүргізуге байланысты екенін айтты.

«Бұл – еліміздің азық-түлік қауіпсіздігіне тікелей қатысы бар маңызды науқан. Көктемгі егіс жұмыстарын ойдағыдай өткізу үшін Үкімет қажетті шараларды қабылдады. «Кең Дала» бағдарламасы бойынша жеңілдікпен 140 млрд теңге кредит беріледі. Сондай-ақ жергілікті бюджеттерден қосымша 100 млрд теңге бөлінеді», – деді Үкімет басшысы.

Сонымен қатар...

Ресей мұнай тауарларын сатуды тоқтатқан күннің өзінде де Қазақстандағы дизель қоры 2 айға, бензин қоры 1,5 айға жетеді. Бұл туралы Үкімет кулуарында журналистер сұрағына жауап беру кезінде Энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев айтты.

«Қазір біздегі бензиннің қоры 2 айға, дизельдің қоры 1,5 айға емін-еркін жетеді. сондықтан ондай жағдай болса да (Ресей мұнай өнімдерін сатпай қойса да) бізде алдағы уақытта тапшылық болмайды. Елімізде 657 мың тонна дизель, 454 мың тонна 92-бензин қоры бар», – деді Сәтқалиев.

2023 жылы өзге елдерден елімізге 6,1 мың тонна АИ-95 маркалы бензин жеткізілген. Көрсеткіш 2022 жылдың осы кезеңіндегі 60,4 тоннамен салыстырғанда...

Ұлытауда жұттың алдын-алуға күзде 1,4 млрд теңге бөлінген. Бірақ соған қарамастан, аштықтан талай шаруаның жылқысы қырылды. Бұл жайлы Ауыл шаруашылық министрі Айдарбек Сапаров айтты.

Журналистер аграрлы елде ауыл шаруашылығы саласының нашар дамуының себебі мен бағалардың өсу себебін сұрады.

«Вице-премьер Серік Жұманғарин Қазақстанның баға өсімі жөнінен ЕАЭО бойынша көш бастап тұруының себебін ауыл шаруашылығының нашар дамуымен байланыстырады. Қалай ойлайсыз, неге елімізде бұл сала дұрыс дамымай жатыр?», –деді журналист.

Ауыл шаруашылық министрі Айдарбек Сапаров бұл пікірмен келіспейтінін жеткізді. Ол бұл саланың 90-шы жылдармен салыстырғанда әлдеқайда дамығанын жеткізді.

«Ауыл шаруашылығы...

Америкалық Reddit-тің құнды қағаздары Нью-Йорк қор биржасында көшбасшысы болды. Бұған қосымша  қаржы құралдарының саудасы ықпал еткен болу керек.

Толығырақ

Өткен аптада Нью-Йорктегі сәтті IPO-дан кейінгі Reddit-тің биржалық бағалары дүйсенбі күнгі негізгі сауда сессиясында тағы 30% – ға, яғни бір құнды қағаз 59,8 долларға дейін өсті. Ал постмаркетте әлеуметтік платформаның бағалы қағаздары тағы 5,2% – ға қымбаттады.

«Опциондар мен акцияларға келетін болсақ, бұл әрқашан тауық пен жұмыртқа туралы пікірталас», – деді Interactive Brokers бас стратегі Стив Сосник. Сарапшының айтуынша, опциондар (базалық актив)  сауда-саттығының басталуы дүйсенбі күні Reddit акцияларының қозғалысына әсер етті.

Опциондар акцияларға қалай көмектеседі

Опциондар нарығындағы ең белсенд...

Қазақстанда шағын несие беру тәрбітінде өзгеріс енгізілмек. Енді микронесиені электронды түрде алғысы келгендер биометриялық тексерістен өтуі тиіс. Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі «Электрондық тәсілмен микрокредиттер беру қағидаларын бекіту туралы» қаулыға өзгеріс енгізбек.

«Ашық НҚА» порталында жарияланған құжатта микронесие берерде енді биометриялық сәйкестендіру жүргізілетіні жазылған.

«Клиентті жеке кабинетте тіркеу кезінде СДАО қызметін пайдалану арқылы биометриялық сәйкестендіру жүргізіледі немесе микроқаржы қызметін ұсынатын ұйымның құрылғысы арқылы алынған биометриялық деректер пайдаланылады», – делінген қаулыда.

Клиентті жеке кабинетке тіркеген соң, қарыз алушы жеке кабинетіне қайтадан кіру үшін токен, смарт-карта немесе бір реттік құпиясөзді қолдана алады...

Көктемгі егіс жұмыстары кезінде қажетті дизель отынының бағасы 20 өңірде де былтырғы деңгейде сақталады. Осылай деп мәлімдеген Энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев шаруалар үшін көктемгі дизельдің бағасы қанша болатынын атады.

Үкімет отырысында Энергетика министрі шаруаларды арзандатылған дизель отынымен қамтамасыз ету бойынша қандай жұмыстар жүргізіліп жатқанын мәлімдеді. Сәтқалиевтің хабарлауынша, 2023 жылы көктемгі дала жұмыстарына 419 мың тоннаның 402 мың тоннасы немесе 96 пайызы тиеп-жөнелтілген. Бағасы «МӨЗ қақпасында» ҚҚС-пен тоннасына 222 мың теңге (185 теңге/литр).

«2023 жылы күзгі дала жұмыстарына премьер-министрінің тапсырмасына сәйкес 426 мың тоннаның 326 мыңы немесе 76,6 пайызы тиеп-жөнелтілді. Бағасы барлық 20 өңірдегі межелі станциядағы ҚҚС-пен...

SWIFT (ақпаратты берудің және төлемдер жасаудың халықаралық банкаралық жүйесі)  цифрлық валюта үшін жаңа платформа құруды жоспарлап отыр. Ал Германиядағы сарапшылар ЖІӨ болжамын 1,3%-дан 0,1% – ға дейін төмендетті.

SWIFT жаңа цифрлық валюта платформасын іске қоспақ

Reuters-тің жазуынша, SWIFT желісі алдағы бірнеше жылда цифрлық валютаны қолданыстағы қаржы жүйесіне қосу үшін жаңа платформа құруды жоспарлап отыр. Қазір  әлемдегі орталық банктердің шамамен 90%-ы  өз валюталарының сандық нұсқаларын жасау мүмкіндігін зерттеуде. Олардың көпшілігі биткоин мен басқа криптовалюталардан артта қалғысы келмейді. Бірақ технологиялық қиындықтарға тап болуда.

SWIFT инновациялар бөлімінің басшысы Ник Кериганның айтуынша, алты ай ішінде компания коммерциялық банктермен және арнайы платформалармен сынақтар...

Әлемдік нарықта Brent маркалы мұнай бағасы барреліне 86,8 доллардан асты. Сейсенбі күні сауда-саттықта мұнай бағасы тұрақтады.

Ал дүйсенбі күні геосаяси шиеленістердің салдарынан мұнай бағасы біраз қымбаттаған болатын.

Лондонның ICE Futures биржасында Brent маркалы мұнайдың мамыр айындағы фьючерстерінің бағасы барреліне 86,82 доллар болды. Бұл алдыңғы сессия жабылғандағы бағадан 7 центке жоғары. Дүйсенбі күні бұл келісімшарттар барреліне 1,32 (1,6%) долларға қымбаттап, 86,75 долларды құраған.

Нью-Йорк тауар биржасында (NYMEX) электронды саудада мамыр айындағы WTI мұнай фьючерстерінің баға белгіленімі 6 центке өсіп, барреліне 82,01 долларды құрап отыр. Соңғы сессияның соңында келісімшарт бір баррель үшін 1,32 (1,6%) долларға қымбаттап, 81,95 доллар болды.

Бұрынғы Ұлттық экономика министрі Қуандық Бишімбаевтың қылмыстық ісі бойынша сот отырысына алқабилерді іріктеу жабық режимде өтеді.

Астана соты баспасөз қызметінің хабарлауынша, 27 наурызда Бишімбаевтың қылмыстық ісі бойынша алқабилерді іріктеу жабық режимде өтеді. Отырыста 12 адамнан тұратын (10 негізгі, 2 қосалқы) алқабилер алқасы қалыптастырылады. Іріктеу алқабилердің жеке басын жария етпеу үшін жабық сот отырысында өтеді.

Бишімбаев соты

11 наурызда өткен алғашқы сот отырысында Бишімбаев «айыпты мойындамаймын» деп айтқан болатын. Астанада бұрынғы ұлттық экономика министрі Қуандық Бишімбаевтың ісі бойынша сот процесі басталған. Бишімбаевқа қылмыстық кодекстік 99-бабы 2-бөлігі 5-тармағы бойынша және 110-бабы 2-бөлігінің 1-тармағында көрсетілген қылмыстық әрекетті жасады деген айып...

Қазақстанға заңсыз кіргізілген 45 жүк көлігі 180 млн теңге кедендік төлем мен 205 млн теңге тіркеу төлемдерін төлемеген. Осылайша мемлекетке залал келтірген.

Қаржы мониторингі агенттігі Алматы облысы бойынша департаменті Бас көлік прокуратурасының үйлестіруімен жүк автомобильдерінің экономикалық контрабандасы фактісі бойынша сотқа дейінгі тергеуді аяқтаған.

«Тергеу барысында қылмыстық топтың Қазақстанға жалған құжаттарды пайдалана отырып есепке қойылған заңсыз 45 жүк көлігі мен тіркеме кіргізілгендігі анықталды, бұл мемлекетке 180 млн теңге сомасына төленбеген кедендік төлемдер, сондай-ақ  205 млн теңге сомасына тіркеу төлемдерін төлемеу түрінде залал келтірді», –делінген ҚМА хабарламасында.

Сотқа дейінгі тергеп-тексеру материалдары сотқа жолданды. Агенттік экономикалық контрабанда үшін заңмен...

Қазақстандағы екі мұнай зауыты, атап айтқанда АМӨЗ бен мен Павлодардағы мұнай зауыты жекешелендірілетіні туралы ақпараттың тарап кетуіне байланысты «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ Басқарма төрағасының орынбасары Дмитрий Макеев мәлімдеме жасады.

«Бүгін әлеуметтік желілерде және кейбір БАҚ-та Атырау мұнай өңдеу және Павлодар мұнай-химия зауыттарын жекешелендіру жоспарланып отырғаны туралы ақпарат тарады. Бұл ақпарат шындыққа жанаспайтынын ресми түрде мәлімдеймін. Бұған қатысты келіссөз жүргізілген емес. ҚМГ мұнай өңдеу зауыттарында барлық өндірістік процесс штаттық режимде жүріп жатыр», – деді Макеев.

Мұның алдында бұқаралық ақпарат құралдарында ресейлік «Лукойл» Атырау мұнай өңдеу зауытын сатып алуға мүдделі деген ақпарат шыққан. «Газпром нефть» Павлодар...

Halyk Bank акционерлеріне 2023 жылғы дивиденд мөлшерін бекіту ұсынылды. Әр акцияға 12,1% төленіп, 25,43 теңге деп бағалау бекітілді.

Төлем коэффициенті 2023 жылғы таза пайданың 40%-ы болмақ. 25 сәуірде акционерлер сырттай дауыс беруі қажет. Төлемдердің басталу күні – 3 маусым, акционерлер тізілімін тіркеу күні 15 мамыр болып бекітілді.

Сонымен қатар екінші жартыжылдықта «тұрақты макроэкономикалық ортаны сақтай отырып және Банктің операциялық қызметіне, оның қаржылық көрсеткіштеріне әсер ететін елеулі сыртқы факторлар болмаған кезде» 2023 жылға арналған дивидендтердің қосымша төлемі қаралуы мүмкін.

Егер қосымша дивиденд бекітілсе, төлем коэффициенті 50% пайдаға дейін өседі.

Банктің былтырғы жылғы көрсеткіштері

Банк активтері бір жылда 8,7%-ға, яғни...

25 наурыздағы сауда нарығының нәтижесі бойынша Bitcoin бағасы 7,15% өсіп, апта ішінде 70 900 долларға дейін қымбаттады.

Reuters ақпаратына сүйенсек, Binance криптовалюта сауда-саттығының көлемі бойынша ең ірі биржасында биткоин бағасы 70 569 долларға дейін қымбаттады.

CoinMarketCap порталының мәліметі бойынша, биткоиннің құны 8,94% өсті, орташа есеппен 70 534 долларға дейін өскен.

Биткоин бағасының өсуі

Биткоиннің рекордтық өсімі шамамен 1500 жаңа әмиян иесін «миллионерге» айналдырылған. Әмиян – пайдаланушылар криптовалютаны сақтай алатын Bitcoin blockchain-дегі сандық мекенжайлар.

Әмиянда сақталған биткоин саны сынды деректер қолжетімді. Мекенжайлар анонимді, бұл жеке немесе заңды тұлғалардың бақылауында екенін анықтауды қиындатады. 

4 наурызда нарықтық құны әлемдегі ең танымал крипто валюта биткоиннің бағасы жыл басынан бері 50% өскені туралы жазған...

2024 жылы Алматыда инфляция 7-8% деңгейінде болады деп күтілуде. Бұл жайлы президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың Алматыға сапары кезінде қала әкімі Ерболат Досаев айтқан.

Әкімнің айтуынша, Алматыда іскерлік белсенділіктің өсуі инфляция деңгейінің айтарлықтай төмендеуіне ықпал етеді. Мәселен, ақпан айында жылдық инфляция қарқыны 2023 жылғы желтоқсандағы 10,2%-дан ағымдағы жылғы қаңтардағы 9,9% – ға дейін төмендеген.

«Алматыда инфляция баяулап жатыр. Қазақстан Ұлттық банкінің мәліметінше, ел экономикасының барлық негізгі салаларында іскерлік белсенділіктің кеңеюіне байланысты үш ай қатарынан инфляциялық күту төмендейді. Осы факторларды ескере отырып, 2024 жылы Алматыда инфляция 7-8% деңгейінде болжанады», – деді шаһар басшысы.

Жалпы алғанда 2024 жылға ҚР Үкіметі ел бойынша...

Компания ұшақтарындағы ақауларға байланысты бірқатар апатты жағдайдан кейін Boeing директоры Дэйв Калхун жыл соңына дейін отставкаға кетуге шешім қабылдады. 

Компания президенті және бас директоры Дэйв Калхун осы жылдың соңына дейін отставкаға кету туралы шешімін жариялады. Шешімде басшылықтағы басқа өзгерістер туралы жазылған:

Калхун қаңтар айының басында Boeing 737 Max ұшағы 5 км биіктікте апатты...

Испания соты Telegram мессенджерінің жұмысын уақытша бұғаттау туралы шешімінің күшін жойды. Бұл туралы соттың баспасөз қызметі хабарлады.

Баспасөз қызметінің хабарлауынша, судья Сантьяго Педрас Telegram платформасын уақытша бұғаттау туралы бұйрықтың күшін жою туралы шешім шығарған. Ол мессенджерді бұғаттау шарасын «орынсыз әрі пропорционалды емес» санайды.

22 наурызда Педрас платформа жұмысын уақытша тоқтату туралы шешім шығарған. Оған елдің Mediaset, Atresmedia және Movistar Plus медиа компаниялары Теlegram платформасын авторлық құқықпен қорғалған аудиовизуалды мазмұнды рұқсатсыз пайдаланды деп айыптауы себеп болған. Осылай сот платформаның елде жұмыс істеуін уақытша шектеу туралы шешім шығарған. Сонымен бірге елдің полиция және барлау қызметінен Telegram қосымшасын уақытша тоқтату салдары жайлы...